Alles over de isolatie en extractie van terpenen

Terpenen en terpenoïden zijn overal in de natuur te vinden en vormen de basis van de meeste plantaardige geuren. De diversiteit en werking van de stoffen zijn fascinerend, maar nog niet volledig begrepen. Ze werken op unieke en soms verrassende manieren.

Met hun mysterieuze werking en verleidelijke aroma's hebben terpenen altijd al een bijzondere aantrekkingskracht op de mens gehad. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van verschillende extractiemethodes. Nu wiet steeds meer geaccepteerd wordt, wenden steeds meer mensen zich tot deze aromatische plant voor haar terpenen. Hier lees je alles wat je moet weten over het extractieproces.

Terpenen begrijpen: het aroma van wiet

Terpenen zijn de sleutel tot de unieke en toch herkenbare geuren van wiet. Naarmate we meer onderzoek doen, leren we steeds meer over deze stoffen.

En wat blijkt? Terpenen geven niet alleen geuren af, maar kunnen ook invloed hebben op je lichaam en geest. Hoewel het geen drugs zijn, hebben terpenen wel degelijk effect. De rustgevende werking van lavendel of de verkwikkende invloed van eucalyptus? Daar mogen we de terpenen voor bedanken!

De rol van terpenen in de cannabisindustrie

In de cannabiswereld zijn terpenen vooral geliefd om hun smaak en geur. Maar steeds vaker zoeken mensen naar bepaalde terpenen profielen die de werking van THC op een positieve manier kunnen beïnvloeden. Er is een groeiend vermoeden dat de verschillende effecten van cannabis strains te maken hebben met hun unieke concentraties terpenen.

Zo zijn er tegenwoordig cannabis strains die in het bijzonder om hun smaakprofiel worden gewaardeerd, en niet alleen om het effect dat ze teweegbrengen. Een blik op het uitgebreide aanbod van wietzaadjes laat zien dat de smaak vaak de doorslag geeft, niet per se het geestverruimende effect.

Ook breeders zijn inmiddels geïnteresseerd in hoe terpenen en cannabinoïden samenwerken en aan het experimenteren geslagen in de hoop soorten met specifieke eigenschappen te ontwikkelen.

Waarom worden extractie- en destillatietechnieken voor terpenen gebruikt?

Terpenen worden vaak geëxtraheerd uit planten, waaronder wiet, om de aroma's en smaken te isoleren voor gebruik in diverse producten. Denk aan etherische oliën, voedingsmiddelen, parfums, schoonmaakmiddelen of zelfs andere cannabisproducten.

Cannabisextracten bevatten meestal zowel terpenen als cannabinoïden uit het plantmateriaal. Terpeenisolaten bestaan daarentegen enkel uit terpenen, zonder cannabinoïden. Hoewel het isoleren van terpenen een uitdaging kan zijn, hebben de geïsoleerde terpenen dus talloze toepassingen in bijvoorbeeld eten en cannabisproducten.

Soms worden geïsoleerde terpenen ook gebruikt om wiet van lagere kwaliteit op te waarderen door de toppen te besproeien met terpenen, waarmee de smaak en geur van hoogwaardige cannabis wordt nagebootst. Het toevoegen van extra terpenen is niet per se verkeerd, maar het kan gebruikt worden om minder goede wiet beter te laten lijken dan het is.

Technieken voor de isolatie en extractie van terpenen

Hieronder hebben we de verschillende methodes voor het extraheren en isoleren van terpenen even op een rijtje gezet. Van eenvoudige technieken geschikt voor thuis tot geavanceerde methodes die speciale apparatuur vereisen.

• Enfleurage

Enfleurage is een methode waarbij terpenen met vet worden geëxtraheerd. Dit kan koud of warm gebeuren, waarbij de koude methode langer duurt maar minder intensief is.

Bij koude enfleurage wordt aromatisch plantmateriaal, zoals cannabistoppen, enkele dagen in vet gelegd om de terpenen te extraheren. Hoe langer ze trekken, hoe effectiever de extractie.

Met de warme methode wordt het vet verwarmd totdat het smelt, waarna de wiettoppen worden toegevoegd. Deze methode werkt sneller. Na afkoeling ontstaat een pommade, waaruit de terpenen weer geïsoleerd kunnen worden.

• Persen met warmte en kou

Dit proces wordt ook gebruikt om rosin te maken en levert een cannabisextract op mét cannabinoïden.

Door rauwe toppen, kief of hasj te persen tussen verwarmde platen of stijltangen, vang je de hars op. Deze hars bevat een concentratie van terpenen en cannabinoïden.

Warm persen is effectiever maar kan sommige terpenen aantasten, terwijl koud persen een zuiverder product oplevert maar minder efficiënt is.

• Stoomdestillatie

Door wiet bij lage temperatuur en druk bloot te stellen aan stoom, kunnen terpenen worden geëxtraheerd. Het condensaat bevat vervolgens de terpenen. Vanwege de gevoeligheid van terpenen, is het echter wel belangrijk dat de stoom niet te heet of te krachtig is, om afbraak te voorkomen.

• Soxhlet-extractie

Deze methode combineert destillatie, percolatie en het gebruik van oplosmiddelen. Plantmateriaal wordt ondergedompeld in een oplosmiddel dat vervolgens zachtjes wordt verwarmd. De damp passeert een percolator en destilleert, waarna het gedistilleerde oplosmiddel een zuiver terpeenextract bevat.

• Oplosmiddelextractie

Oplosmiddelen zoals ethanol kunnen ook gebruikt worden om terpenen te extraheren. Als wiet in oplosmiddelen wordt ondergedompeld, beginnen de terpenen te extraheren (roeren helpt). Deze methode lijkt op die voor het extraheren van cannabinoïden om concentraten te maken.

Oplosmiddelen zijn handig omdat ze een lager kookpunt hebben, waardoor ze kunnen verdampen zonder de chemische structuur van de gewenste terpenen te beschadigen. Hoewel de resulterende producten niet altijd de zuiverste zijn, is oplosmiddelextractie het meest gangbaar in de cannabisindustrie vanwege de eenvoud en effectiviteit.

• Vacuümdestillatie

Dit is een geavanceerde techniek die waarschijnlijk niet thuis uitvoerbaar is. Het betreft het verwarmen en verdampen van een oplosmiddel in een vacuüm. Dit is voordelig omdat kookpunten lager zijn in een vacuüm. Bovendien betekent de afwezigheid van zuurstof dat verwarmde terpenen niet oxideren. Deze factoren helpen om de concentraties terpenen te behouden, waardoor de kwaliteit van het eindproduct verbetert.

Er zijn drie hoofdtypen van vacuümdestillatie: short path vacuümdestillatie, gefractioneerde vacuümdestillatie en dunne film-destillatie.

• Vloeistofextractie onder hoge druk (PLE)

Deze techniek past druk en warmte toe op een oplosmiddel, wat de efficiëntie van de extractie kan verbeteren. Maar de warmte en druk mogen niet te hoog zijn, anders worden de terpenen vernietigd.

PLE is nuttig wanneer efficiëntie cruciaal is, omdat het een zeer hoog percentage terpenen extraheert. Het kan worden gebruikt met verschillende oplosmiddelen en moet worden aangepast voor elk specifiek oplosmiddel.

• Ultrasone extractie (UAE)

UAE is een bijzonder interessante extractiemethode die met water werkt. Door ultrasone golven in water te zenden, worden kleine luchtbellen geagiteerd. Hierdoor gaan ze comprimeren en uitzetten. Bij het uitzetten voegen ze samen, worden groter, en imploderen uiteindelijk krachtig.

Alles in de buurt van een imploderende bubbel wordt beïnvloed, waardoor het plantweefsel barst en de inhoud vrijgeeft. Daarom kan deze methode worden gebruikt voor het maken van zuivere, hoogwaardige terpeenextracten uit cannabis.

• Pulserende elektrische velden (PEF)

PEF is een andere niet-thermische manier om hoogwaardige producten te creëren. De elektrische pulsen creëren onomkeerbare gaatjes in celmembranen, maken ze poreus en extraheren zo de inhoud.

Deze techniek wordt beschouwd als vernieuwend. Sommigen omschrijven het zelfs als 'avant-garde'.

• Superkritische CO₂-extractie

Superkritische CO₂-extractie is een zeer populaire extractiemethode voor zowel cannabinoïden als terpenen. Deze methode gebruikt superkritische CO₂ om de gewenste stoffen uit een substantie te halen.

Maar wat betekent superkritisch? Wanneer CO₂ wordt verwarmd tot 31ºC en onder druk wordt gezet, blijft het in vloeibare vorm. Deze dichte vorm van relatief hete CO₂ is zeer effectief voor het extraheren van verbindingen uit vaste stoffen.

De vele methodes voor de isolatie van terpenen

Zoals je ziet, zijn er talloze manieren om terpenen uit cannabisplanten te extraheren. In de bloeiende cannabisindustrie en de markt van terpenen vinden er jaarlijks nieuwe ontwikkelingen plaats. Steeds efficiëntere en interessantere methodes worden ontwikkeld om deze processen te verfijnen! Over het algemeen worden geëxtraheerde terpenen nuttig ingezet. Maar soms worden ze gebruikt om anderszins matige wiet van extra aroma en smaak te voorzien, in een poging kopers meer te laten betalen. Voorlopig lijkt dit echter geen groot probleem te zijn.

Ondanks de complexiteit van hedendaagse extractie- en isolatiemethodes, bestaan er eenvoudige en toegankelijke technieken waarmee je thuis je eigen ruwe terpeenextracten kunt maken.