Tabak en wiet mixen: een groter risico op verslaving?

Als je wiet rookt, is het verstandig om je af te vragen of je die joint nu echt met tabak moet vullen. Veel mensen doen het, maar er bestaan betere, gezondere methodes als het om wietgebruik gaat. In dit artikel bespreken we de op zichzelf staande en gecombineerde effecten van wiet en nicotine. Ook beoordelen we welke alternatieven er zijn voor tabak, die beter zijn voor wat je gezondheid en een eventuele verslaving betreft.

Waarom mengen mensen wiet met tabak?

Veel fans van wiet, zeker in Europa, roken hun gedroogde wiet met tabak. Daar is een aantal redenen voor. Allereerst draagt het bij aan de verbranding. Ten tweede is tabak geweldige vulling voor een indrukwekkende, maar geen gigantische spliff. Tot slot zijn veel stoners van mening dat de smaak van tabak aan de rookervaring bijdraagt.

Kunnen we nog een vierde reden noemen? Nou, mogelijk dragen de verslavende eigenschappen van tabak ook aan genot van het roken van een spliff bij.

Wiet, tabak en verslaving: wat is de relatie?

'Verslaving' is een veelgebruikt woord. En als het over verslavingen gaat, gebruiken we ook nog aanvullende termen, zoals 'lichamelijke verslaving', 'gedragsverslaving' en 'afhankelijkheid'. Maar wat betekent dit nu allemaal?

Nou, daar is niet iedereen het over eens. In de DSM, het diagnostische en statistische classificatiesysteem van de GGZ, wordt een verslaving, zoals we het hier bedoelen, inmiddels een 'substance use disorder' ('SUD') genoemd. Deze term staat voor 'stoornis in het gebruik van middelen' en is in het leven geroepen om een deel van de controverse rond 'lichamelijke verslavingen' en 'gedragsverslavingen' weg te nemen. Door de diagnose 'stoornis in het gebruik van middelen' te stellen, draait de aandoening meer om de symptomen en de gedragingen in plaats van om de onderliggende oorzaken. Laatstgenoemde zijn namelijk uiteenlopend en soms ook verweven met elkaar.

Toch zijn er wel degelijk verschillen tussen verslavingen en deze moeten we niet over het hoofd zien. Stoffen kunnen vooral verslavende effecten hebben door een directe interactie met neurotransmitters, en dan voornamelijk neurotransmitters die betrokken zijn bij de beloningscircuits van de hersenen, zoals dopamine. Deze middelen kunnen als lichamelijk verslavend worden beschouwd.

Andere stoffen kun je echter als de oorzaak van een gedragsverslaving zien. Deze wakkeren indirect het beloningscircuit aan. Ze kunnen nog steeds een verslaving veroorzaken, maar de lichamelijke afhankelijkheid ontbreekt. Vergeleken met lichamelijke verslavingen blijven ernstige ontwenningsverschijnselen dan ook achterwege. Toch is dit wel degelijk een vorm van verslaving.

• Tabak

Tabak: het is geen geheim dat dit verslavend is. Dat is in feite ook waarom het zoveel gerookt wordt! Tabak, of liever de nicotine die erin zit (het belangrijkste bestanddeel), kun je daarbij als lichamelijk verslavende drug beschouwen.

De verslaving ontstaat doordat nicotine de neurotransmitter acetylcholine imiteert. Deze neurotransmitter beïnvloedt spierbewegingen, de hartslag, het geheugen en meer. Nicotine lijkt niet direct in dezelfde categorie als bijvoorbeeld cocaïne te vallen, maar het is wel degelijk een stimulerend middel dat het zenuwstelsel prikkelt.

Maar hoe zorgt het nabootsen van acetylcholine er dan voor dat een gebruiker een verslaving of gebruiksstoornis ontwikkelt? Nou, de moleculen in nicotine bewegen zich door de longen en het bloed naar nicotinische acetylcholinereceptoren om zich hieraan te binden. Dit leidt tot meerdere effecten, maar de belangrijkste met betrekking tot verslaving is dat het de afgifte van dopamine activeert^[1].

Dopamine is een van nature voorkomende neurotransmitter. Vanwege de associatie met verslavende drugs heeft het een wat slechte reputatie. Het doel van dopamine is ons gunstig en goed gedrag aanleren, waardoor we het gedrag gaan herhalen. Dit leidt er bijvoorbeeld toe dat we voldoende eten. Maar bepaalde moleculen, zoals nicotine, zijn ook in staat de afgifte van dopamine op te wekken. Dit creëert tevens gevoelens van beloning en stimuleert dwangmatig gedrag, of een verslaving.

• Wiet

In tegenstelling tot tabak heeft wiet geen lichamelijk verslavende eigenschappen. Toch staat dit momenteel ter discussie^[2], wat de noodzaak benadrukt om van binaire termen als 'lichamelijke verslaving' en 'gedragsverslaving' af te stappen. Hoe dan ook beweren we niet dat iemand geen gebruiksstoornis kan ontwikkelen. Sterker nog, het heeft een eigen naam: 'stoornis in het gebruik van cannabis' (of 'cannabis use disorder' - 'CUD').

De manier waarop wiet een verslaving veroorzaakt, lijkt veel genuanceerder te zijn dan in het geval van nicotine. Simpel gesteld, lijken de moleculen in nicotine direct de afgifte van dopamine te activeren, wat een verslaving veroorzaakt. Hetzelfde kan echter niet over wiet gezegd worden.

Het is veel waarschijnlijker dat hier diverse factoren meespelen. Denk aan neurobiologische veranderingen, oprecht genieten van het effect en de impact van het effect op een reeds bestaande stoornis, zowel inherent als aangeleerd. Wat betreft neurobiologische veranderingen, wordt verondersteld dat zwaar en langdurig wietgebruik zorgt dat de CB1- en CB2-receptoren van het lichaam minder ontvankelijk worden^[3]. Dit betekent dat de natuurlijke, lichaamseigen endocannabinoïden onnatuurlijk weinig effect krijgen.

We weten nog altijd niet hoe verslavend wiet nu werkelijk is. Maar het lijkt wel waarschijnlijk dat de consumptie ervan in combinatie met zwaar verslavende nicotineproducten een verslaving kan aanwakkeren.

• Tabak en wiet combineren

Wijzelf zijn prima in staat om stoffen bewust te onderscheiden, maar dat kunnen we van het beloningssysteem in de hersenen niet zeggen. Als je dus ook tabak gebruikt als je wiet rookt, kunnen je hersenen een verband tussen de nicotineverslaving en wiet gaan leggen.

Onderzoek naar de effecten van het roken van zowel wiet als tabak is verrassend schaars, zeker als je weet dat beide op zich uitgebreid bestudeerd zijn. Bovendien lijkt het zo te zijn dat tabak CUD kan versterken. Alleen dat al maakt meer onderzoek naar het mogelijke verband tussen de twee de moeite waard.

Toch hebben we wel een relevante studie kunnen vinden: in onderzoek van Francesca Filbey, Suril Gohel, Shikha Prashad en Bharat Biswal^[4] wordt gesuggereerd dat het gelijktijdig gebruik van wiet en tabak in een unieke hersentoestand resulteert. De onderzoekers geven echter ook aan dat deze reactie niet in soortgelijke studies is aangetoond en dat het te vroeg is om uit hun gegevens definitieve conclusies te trekken.

Bovendien is het nog niet duidelijk of het roken van pure wiet beter is voor je lichamelijke gezondheid dan het roken van wiet en tabak. Zo is bekend dat beide ongeveer vierduizend chemicaliën bevatten die grotendeels identiek^[5] zijn. Hierdoor is het onduidelijk of het roken van een joint met alleen wiet gezonder is dan het roken van een spliff met wiet en tabak.

Toch weten we wel één ding zeker: als het roken van een joint met tabak leidt tot een verslaving aan nicotine en het roken van sigaretten, dan is de kans op negatieve gezondheidseffecten veel groter. Daarom is het waarschijnlijk verstandig om alternatieven te vinden voor de tabak in je joints.

Alternatieven voor tabak

Gelukkig zijn er veel moderne en klassieke vervangers voor tabak, waar we prima in combinatie met wiet van kunnen genieten. Sterker nog, je hoeft niet eens per se iets te roken!

- Rookbare alternatieven

Je kunt op diverse manieren wiet roken zonder tabak te inhaleren. Het draaien van een joint met alleen cannabis is de simpelste oplossing: een vloeitje waarin je dus uitsluitend wiet verwerkt.

Als je echter op zoek bent naar wat variatie, kun je ook diverse andere middelen gebruiken voor je joint, die geen nicotine bevatten. Dit zijn populaire alternatieven voor tabak:

- Vapen

Wil je liever helemaal niet meer roken? Dan kun je een vaporizer gebruiken. En als je wilt vapen, hoef je geen oliën of e-liquids te kopen. Er zijn namelijk ook speciale vaporizers op de markt waarmee je gedroogde wiet kunt gebruiken. Je kunt de temperatuur daarbij exact afstellen, waardoor dit soort apparaten geweldig zijn om het meeste uit de cannabinoïden en terpenen van je cannabis te halen.

Over het algemeen is men het erover eens dat vapen gezonder is dan roken. Toch is het ook niet zo dat het helemaal geen negatief effect op je gezondheid heeft.

- Edibles

Sommigen willen liever niets inhaleren en hun longen uitsluitend gebruiken waarvoor ze bedoeld zijn. Voor deze mensen zijn edibles een fantastische optie. Door je wiet te verwerken in brownies, koekjes of elk ander eetbaar lekkers, kun je cannabis gebruiken zonder je longen te belasten. Bovendien geniet je van een geweldige smaaksensatie. Het effect van edibles houdt wel langer aan in vergelijking met roken en vapen; het is maar dat je het weet!