Kan wiet bij de symptomen van aambeien helpen?

Aambeien zijn ongelooflijk vervelend. Deze uitstulpingen kunnen ernstige irritatie veroorzaken in de vorm van jeuk en pijn. Maar hoe ontstaan deze vervelende zwellingen eigenlijk en wat kun je ertegen doen? Hieronder lees je meer over de oorzaken ervan en of wiet kan helpen om deze klachten te verminderen. 

Wat zijn aambeien en hoe ontstaan ze?

Aambeien staan ook wel bekend als 'hemorroïden'. Deze pijnlijke uitstulpingen ontwikkelen zich rondom de anus. Mensen vinden het meestal ongemakkelijk om erover te praten, maar de aandoening komt best vaak voor. Maar wat zijn aambeien eigenlijk precies en waardoor worden ze veroorzaakt?

Aambeien zijn simpel gezegd opgezwollen aderen - uitstekende delen van het vaatstelsel die bloed naar het hart terugvoeren. Je kunt ze vergelijken met spataderen, omdat het ook daarbij om gezwollen en verwrongen vaatweefsel gaat. Spataderen ontwikkelen zich echter vooral in de benen en voeten.

Aambeien zijn echter geen standaard aderen die opzwellen. Ze ontstaan namelijk in het hemorrhoidale kussen; een deel van de menselijke anatomie dat tegen bindweefsel in het anale kanaal zit, zodat we kunnen poepen. Deze structuren kunnen echter regelmatig problemen veroorzaken. Dit heeft alles te maken met de gevoelige positie en de bloedtoevoer; er komt veel 'verkeer' langs.

Miljoenen mensen over de hele wereld kampen met een vergroting van dit hemorrhoidale kussen. Nederlandse cijfers zijn er niet, maar in het Verenigd Koninkrijk heeft elk jaar ongeveer 10% van de bevolking^[1] last van aambeien. In de VS is dit zo'n 4,4% van de mensen^[2].

Typen aambeien

Niet alle aambeien zijn gelijk. Sommige komen voor in het lichaam, anderen zitten aan de buitenkant. Ook is er niet altijd sprake van bloedstolsels. Dit zijn de vier belangrijkste classificaties van aambeien:

Wat is de oorzaak van aambeien?

De exacte oorzaak van aambeien is nog altijd niet bekend. Een oudere theorie stelt dat het gewoon spataderen zijn. Uit onderzoek blijkt echter dat patiënten met een hoge bloeddruk en spataderen geen verhoogd risico op het ontwikkelen van aambeien lopen. Een recentere theorie^[3] wijst in de richting van het verschuiven van de anale kanaalvoering. De weefsels die het hemorrhoidale kussen ondersteunen, verslechteren in dit geval. Het gevolg is dat het kussen verplaatst en nabijgelegen aderen verwijden en opzwellen.

Leeftijd is een van de grootste risicofactoren. De weefsels in het achterwerk verzwakken namelijk langzamerhand en rekken uit. Soms ontstaan aambeien echter ook na verhoogde druk in het gebied, veroorzaakt door:

Hoe behandel je aambeien?

Er is een aantal behandelingen beschikbaar voor mensen met aambeien. Deze variëren van crèmes en ligatie tot veranderingen in de leefstijl. Voordat we in de discussie duiken over wiet en aambeien eerst wat over een aantal vaak toegepaste behandelingen.

Huidige behandelingen

Artsen hebben een aantal opties om aambeien te behandelen, zoals:

Je kunt ook veranderingen in je leefstijl doorvoeren om de ernst te verminderen en aambeien in de toekomst te voorkomen. Denk hierbij aan:

• Gehydrateerd blijven
• Een vezelrijk dieet eten
• Niet persen bij het ontlasten
• Actief blijven en bewegen; langdurig zitten voorkomen
• De drang om naar het toilet te gaan niet weerstaan

Aambeienzalf

Artsen schrijven ook vaak crèmes voor om de pijn, zwelling en jeuk te verlichten die aambeien veroorzaken. Deze producten bevatten fenylefrine. Dit medicijn is een decongestivum dat ervoor zorgt dat gezwollen slijmvliezen slinken.

Patiënten moeten de crème vaak tot vier maal daags aanbrengen, of na elke ontlasting. Sommige mensen kiezen ook wel voor producten met toverhazelaar om de pijn en jeuk te verzachten. Deze struik heeft samentrekkende eigenschappen, en wordt gebruikt om talloze huid- en oogaandoeningen aan te pakken.

Wiet, CBD en aambeien

Maar waar komt wiet dan om de hoek kijken? Kun je ook producten met cannabis aanbrengen op je derrière in de hoop dat het helpt? Het antwoord op dit soort vragen vinden we uitsluitend in de wetenschappelijke literatuur. Maar helaas is onderzoek naar het gebruik van wiet bij verschillende aandoeningen nog altijd schaars. Onderzoekers hebben ook nog geen tijd of toestemming gekregen om uit te zoeken wat cannabis precies bij aambeien doet.

Terwijl we wachten op meer informatie (hopelijk binnen enkele jaren), moeten we genoegen nemen met wat we hebben. In een groot aantal onderzoeken zijn cannabinoïden bijvoorbeeld wel op cel- en diermodellen van jeuk, pijn en ontstekingen getest. De resultaten hiervan geven mogelijk toch een beeld van hoe wiet de symptomen van aambeien kan beïnvloeden.

De link tussen het ECS en aambeien

Allereerst weten we inmiddels dat de stoffen uit de wietplant het endocannabinoïdesysteem (ECS) beïnvloeden. Maar waarom is dit belangrijk? Nou, het ECS is een universele regulator van het menselijk lichaam. Dit netwerk van receptoren, signaalmoleculen en enzymen regelt dan ook heel veel. Zo is het onder meer betrokken bij het zenuwstelsel, de botvorming, huidgezondheid en stress.

Omdat het ECS zoveel reguleert, kan een verstoring in dit systeem mogelijk tot bepaalde gezondheidsaandoeningen leiden.

Er bestaat niet genoeg informatie om te beweren dat aambeien met een probleem met het ECS te maken hebben. Toch speelt dit uitgebreide systeem wel een belangrijke rol bij epitheelcellen die ook in het anale kanaal voorkomen. Het regelgevende netwerk helpt daarnaast bij het onderhouden van de huid^[4]. Zo draagt het bij aan de celgroei, -differentiatie en -proliferatie.

Wetenschappers onderzoeken ook de impact van plantaardige cannabinoïden (fytocannabinoïden) op het ECS. Zo blijkt dat moleculen als THC zich aan ECS-receptoren binden, wat betekent dat ze mogelijk invloed hebben op het systeem dat een groot deel van het lichaam monitort. Tot dusver is er ook vooruitgang geboekt wat betreft het testen van fytocannabinoïden op modellen van pijn en ontstekingen, beide symptomen die mensen met aambeien ervaren.

CBD en THC: wat blijkt uit onderzoek?

Wiet is een ware fytochemische biofabriek. De plant produceert ruim vijfhonderd unieke chemicaliën en de toppen produceren honderden cannabinoïden en terpenen die het menselijk lichaam en het ECS kunnen beïnvloeden. Maar hebben deze chemische stoffen ook een positief effect op aambeien? Op dit moment weten we het antwoord nog niet. Wel worden deze stoffen in preklinisch onderzoek getest op modellen van ontstekingen, jeuk en pijn. Laten we eens naar de bevindingen hiervan kijken.

De populariteit van CBD is de laatste jaren explosief gestegen, niet in de laatste plaats vanwege het gebrek aan psychotrope effecten. Deze cannabinoïde heeft niet veel affiniteit met de receptoren van het ECS, maar beïnvloedt^[5] wel het gehalte endocannabinoïden in het lichaam door de enzymen van het ECS te verstoren.

Naarmate aambeien ontstoken raken, geven ze een irriterend slijm af, wat tot pruritus ani kan leiden. Op dit moment probeert men te achterhalen of CBD en metabolieten ervan een ontstekingsremmende werking^[6] kunnen hebben. In andere onderzoeken bestudeert men of CBD effecten op de pijnsignalering^[7] heeft. Veel van deze studies richten zich op zenuwpijn, maar de uiteindelijke bevindingen zijn mogelijk ook interessant voor mensen met aambeien.

THC wordt vanwege zijn psychoactieve effecten in de onderzoekswereld soms genegeerd. Toch zijn er wel degelijk onderzoekers die de verbinding op pijnmodellen testen^[8]. Positieve bevindingen kunnen er mogelijk toe leiden dat de cannabinoïde aan crèmes en cannabis topicals wordt toegevoegd, waarbij het geen bedwelmend effect op de hersenen heeft. Wetenschappers testen CBD en THC overigens ook op modellen van jeuk^[9], vanwege de invloed ervan op CB1-, CB2- en TRPV1-receptoren.

Aambeien voorkomen: is wiet hierbij interessant?

Kan de wietplant helpen om van aambeien af te komen? Of, nog beter, kan het voorkomen dat ze ontstaan? Wetenschappers zijn er nog niet over uit. Er bestaan wel al honderden topicale cannabisproducten die veel cannabinoïden, terpenen en natuurlijke ingrediënten bevatten. En anekdotische verhalen lijken veelbelovend. Maar het gebrek aan data betekent ook dat we nog niet kunnen zeggen of wiet hierbij echt zinvol is. Het enige wat we nu kunnen doen, is wachten op menselijke proeven. Pas dan zullen we misschien THC, CBD en andere fytochemicaliën ook in crèmes tegen aambeien aantreffen.