Wiet, CBD en psychoses: wat je moet weten

In grote lijnen is een psychose een aandoening waarbij iemand de grip op de werkelijkheid verliest. Dat kan zich manifesteren in een tijdelijke en herstelbare episode. (Gewoonlijk het gevolg van een trauma of van de consumptie van een psychoactief middel.) Of in het ergste geval in een blijvende chronische aandoening, die een aanzienlijke invloed heeft op het leven van de patiënt en op die van de mensen om hem heen.

Een psychose kan zich dan ook in veel verschillende vormen manifesteren. Het is een van de belangrijkste componenten van meerdere psychische aandoeningen. Denk aan schizofrenie, paranoia, grootheidswaanzin en acute bipolaire stoornissen. De psychotische episodes duren vaak lang en zijn erg intensief. Het kan zelfs zo zijn dat ze meerdere jaren latent aanwezig zijn bij verder gezonde mensen. Totdat het moment komt waarop de confrontatie met de werkelijkheid te moeilijk wordt om met beide benen op de grond te blijven staan.

De symptomen kunnen variëren van hallucinaties (stemmen horen, dingen zien) tot complexe waanvoorstellingen, waarbij iemand bijvoorbeeld denkt dat hij het middelpunt is van een groot complot. Andere, minder duidelijke symptomen zijn verstoorde gedachtepatronen, veranderingen in gedragspatronen, ongebruikelijke of onjuiste overtuigingen en veranderingen in perceptie.

Een ernstige vorm van depressie kan worden gezien als een milde vorm van een psychose. Het is zelfs zo dat sommige antidepressiva in feite antipsychotica zijn en vice versa. De wereld van de psychische gezondheid is nog lang niet uitgekristalliseerd.

CANNABIS EN EEN PSYCHOSE

Decennialang werd cannabis ervan beschuldigd dat het de belangrijkste trigger is voor het ontstaan van psychoses en zelfs schizofrenie. Het was een makkelijke optelsom; allereerst komt het regelmatig voor dat nieuwe tokers worden overweldigd door de effecten van wiet. Zij kunnen daardoor last krijgen van een verhoogde hartslag en van paniekaanvallen. Dat kan zich ontwikkelen tot een onschuldige psychotische episode. Ten tweede is het hoge percentage wietgebruikers in psychiatrische instellingen een statistische anomalie in vergelijking met de populatie in het algemeen.

Psychische patiënten die in een inrichting zitten, worden grondig onderzocht en daarbij blijken drie middelen vooral naar voren te komen; alcohol, tabak en in veel mindere mate cannabis. Toch is het gebruik van wiet wijdverbreid onder deze omstandigheden.

Vandaag de dag wordt erkend dat in het geval van cannabis het misschien een statistische vertekening betreft. Aan de ene kant is er een duidelijke correlatie tussen cannabisgebruik en een op jonge leeftijd optredende psychische ziekte. Maar datzelfde geldt^[1] voor amfetaminen, cocaïne, hallucinogenen, inhaleermiddelen, cafeïne en tabak. Omgekeerd lijken alcohol, opiaten en hypnotiserende kalmeringsmiddelen minder dominant ten opzichte van controlegroepen.

Wat we hiermee suggereren, is dat de mogelijkheid bestaat dat meerdere psychische aandoeningen worden verlicht met wiet. Dat verklaart waarom zo’n hoog percentage van deze vertekende gegevens in verband wordt gebracht met cannabisgebruikers. De theorie is dat patiënten hebben ontdekt dat ze hun symptomen kunnen verlichten^[2] door high te worden en daarmee hun gedachten kunnen sussen.

Ondanks empirisch bewijs worden feiten echter niet gebaseerd op verhalen. Er zijn statistische significante gegevens nodig om iets te bewijzen. En dat is precies wat er is gebeurd aan het King's College in Londen, waar een nieuw onderzoek een nieuw licht werpt op een oude discussie.

CANNABIDIOL EN PSYCHOSES — WAT BLIJKT UIT ONDERZOEK?

Professor Philip McGuire van het Instituut voor Psychiatrie, Psychologie en Neurowetenschap (IoPPN) aan het Londense King's College, is de eerste auteur van een veelzeggend rapport uit 2017^[3]. Het rapport draagt de titel "Cannabidiol (CBD) as an Adjunctive Therapy in Schizophrenia: A Multicenter Randomized Controlled Trial”. Hij schreef het voor het Tijdschrift voor Psychiatrie.

McGuire zegt daarin het volgende: “Conventionele medicijnen tegen psychoses werken doordat ze de dopaminereceptoren blokkeren. Maar dopamine is niet de enige neurotransmitter waarvan de functie verandert tijdens een psychose en bij sommige patiënten blijft de dopaminefunctie zelfs relatief normaal. We hebben nieuwe behandelmethoden nodig die zich op verschillende neurotransmittersystemen richten”.

Tijdens het onderzoek kregen 88 willekeurig gekozen patiënten, die leden aan schizofrenie, zes weken lang een placebo dan wel CBD. Dat betekent dat de helft een neutrale substantie kreeg, terwijl de andere helft dagelijks 1000mg CBD kreeg toegediend, naast de gebruikelijke medicatie. In geen van beide groepen waren de patiënten op de hoogte van het product dat ze ontvingen.

Professor Philip McGuire, een wetenschapper die bij de studie betrokken was, merkte op dat er verder onderzoek nodig was om de eerste bevindingen te bevestigen en de werking van CBD bij andere soorten patiënten te beoordelen.

MOETEN WE ALLEMAAL WIET GAAN ROKEN OM PSYCHOSES TE VOORKOMEN?

Het onderzoek naar cannabis staat nog in de kinderschoenen. Hoewel het rapport absoluut hoopgevend is voor duizenden mensen wereldwijd, moet er nog veel onderzocht worden.

Deze studie richt zich alleen op CBD en bevat niet het belangrijkste psychoactieve bestanddeel waar cannabis om bekend staat, namelijk THC.

THC heeft twee zeer kenmerkende effecten op gebruikers, in het bijzonder op onervaren rokers. We hebben het dan over angstgevoelens en paranoia, twee van de belangrijkste ingrediënten van een psychose. Tientallen studies tonen een correlatie aan tussen wietconsumptie onder tieners en het vroeg ontwikkelen van schizofrenie. Het probleem is echter dat een correlatie niet per definitie een causaal verband inhoudt.

Er is geen bewijs dat cannabis psychische stoornissen veroorzaakt, net zomin als dat we met zekerheid kunnen zeggen dat cannabis ze geneest. Hard bewijs is er gewoonweg niet. Op geen enkele manier wordt in het bovenstaande onderzoek beweerd dat het gebruiken van cannabis een remedie is tegen psychoses. Er zijn meer hoogwaardige studies nodig voordat er conclusies getrokken kunnen worden.

CBD ALS DE FYTOCHEMISCHE MARTELAAR

Is THC de boosdoener en CBD de fysiologische superheld? Natuurlijk niet.

Het enige probleem is echter dat je high wordt van THC en dat er omtrent de stof een zeer sterk stigma bestaat. Maar als niet-bedwelmend stofje weet CBD meestal uit de controverse die verband houdt met THC te blijven.

THC staat er echter om bekend dat het behoorlijk effectief is bij mensen die lijden aan PTSS en andere psychologische aandoeningen. De jury is zich nog aan het beraadslagen; wat we nodig hebben, is meer onderzoek om daadwerkelijke causale verbanden aan te tonen.

Mensen hebben een endocannabinoïde systeem  dat ervoor lijkt te zijn gemaakt om te reageren met wiet. Cannabis bevat grofweg 113 verschillende cannabinoïden. We hebben alleen THC en CBD genoemd; hoe zit het met de rest?

En hoe zit het met de verschillende verhoudingen van al deze cannabinoïden, op verschillende momenten, voor verschillende mensen die lijden aan verschillende aandoeningen?

Kan cannabis helpen bij een psychose of het zelfs genezen? In theorie is dat mogelijk. Suggereren we daarmee dat we meteen moeten beginnen met het toedienen van cannabis om de kwaal te behandelen? Het is nog altijd onduidelijk. Tenzij je al hebt geëxperimenteerd en hebt ontdekt dat het voor jou helpt.

De nuchtere waarheid is echter dat de zogenaamde allernieuwste farmacie die wordt gehanteerd om deze stoornissen te behandelen veel ongewenste bijwerkingen met zich meebrengt. We noemen hieronder een aantal voorbeelden:

En vaker wel dan niet hebben patiënten voortdurend meer medicijnen nodig om deze bijwerkingen te bestrijden. Daarnaast bestaat er geen specifieke behandeling tegen een psychose; psychiaters experimenteren letterlijk met verschillende medicijnen bij patiënten om te zien wat werkt. Het lijkt een gebed zonder end.

Zou het zo kunnen zijn dat de juiste verhouding cannabinoïden uiteindelijk de vervanging wordt van deze farmaceutische oplossingen die gepaard gaan met vele bijwerkingen?

Alles lijkt erop te wijzen, omdat er elk jaar meer en meer studies worden gedaan, die aantonen wat de prachtige eigenschappen en mogelijkheden zijn van de plant. Bijna alle specialismen op het gebied van geneeskunde zijn nieuwsgierig naar welke nieuwe aandoening of ziekte mogelijk positief reageert op wiet.

De eerste onderzoeksresultaten overweldigen de wetenschappelijke gemeenschap en het is de hoogste tijd dat we deze prachtige plant voorop zetten in wetenschappelijk onderzoek, overal ter wereld.