Hoe zit het met de set en setting als je wiet gebruikt?

Wat weet jij over set en setting? Als je je in psychedelica hebt verdiept, ook al is het maar een beetje, weet je vast dat 'set' verwijst naar je mindset tijdens de consumptie van hallucinogenen en 'setting' naar de fysieke en sociale omgeving waarin je gebruikt. Het concept lijkt op het eerste gezicht vrij simpel. Toch is het diepgeworteld in de psychedelische psychologie en kan het veel impact op je trip hebben. Daarnaast is het concept niet alleen op psychedelica van toepassing. Wiet is misschien geen klassieke psychedelische stof, maar het principe van set en setting kun je ook gebruiken om je wietervaring te verbeteren!

De geschiedenis van set en setting

De afgelopen decennia zijn de termen 'set' en 'setting' vrij populair geworden. Toch gaat het idee van een dergelijke mentale en fysieke voorbereiding op een veranderd bewustzijn terug tot in de oudheid. Veel moderne psychonauten hebben er geen moeite mee om op vrijdagavond paddo's te eten of LSD te nemen op weg naar een feestje, maar veel oude culturen beschouwden geestverruimende planten en schimmels als sacramenten, waarbij sprake was van een bepaalde ceremonie en bepaalde voorbereidingen.

Het oude gebruik van ayahuasca (een DMT-bevattend plantenbrouwsel) draaide bijvoorbeeld om genezingsceremonies en waarzeggerij^[1]. En de Mazateekse curandera's van Oaxaca benutten paddenstoelen met psilocybine bij ceremonies om mensen te genezen.

Maar er zijn meer voorbeelden van set en setting in de geschiedenis te vinden. Zo draaiden de geheime riten van de Mysteriën van Eleusis^[2] van de oude Grieken om de inname van een toverdrank met de psychedelische moederkorenschimmel. Dit ritueel vond plaats in Het Telesterion. En Native Americans voerden mescal-ceremoniën uit^[3]. Hierbij benutten ze psychedelische mescaline uit verschillende cactussoorten. Uit etnografisch onderzoek blijkt dat bepaalde ceremoniële elementen, zoals gebed, zang en vuur, tijdens deze rituelen een sterk psychologisch effect hadden.

• Moderne geschiedenis

Laten we ook eens wat minder ver terug in de tijd reizen. De Parijse Club des Hashischins (een bohemien groep die zich bezighield met een veranderd bewustzijn) zag ook wel heil in het idee van set en setting. De club had een aantal bekende leden, zoals de 19e-eeuwse Franse schrijvers Victor Hugo en Alexandre Dumps. De psychiater Jacques-Joseph Moreau voorzag de club daarbij van hasj om de geest te verkennen. Hij merkte op dat gelijke doses van de drug soms aanzienlijk verschillende effecten opwekten. Hij baseerde zich hierbij op externe signalen, zoals een gebaar of bepaalde blik.

Wetenschappers in de 20e eeuw kregen ook steeds meer inzicht in het belang van set en setting, waarmee ze de basis voor ons huidige begrip van dit concept legden. Alfred Hubbard (ook bekend als 'Johnny Appleseed of LSD'), medewerker van het Office of Strategic Services, is een goed voorbeeld. Hij behandelde in de jaren 50 patiënten met alcoholproblemen met LSD, en gebruikte daarbij muziek en religieuze beelden.

De Amerikaanse Harvard-psycholoog Timothy Leary ging nog iets verder met het populariseren van de termen 'set' en 'setting'. Sommigen zeggen zelfs dat hij dit concept bedacht heeft^[4]. Leary en zijn onderzoeksteam publiceerden in de jaren 60 (toen LSD legaal was en onderzoek hiernaar in volle gang) verschillende hypothesen rondom het concept. Zo beweerden ze dat set en setting de belangrijkste bepalende factoren bij een veranderde bewustzijnstoestand waren. In hun optiek omvat 'set' intentie en persoonlijkheid, en 'setting' de fysieke, emotionele, sociale en culturele omgeving.

De menselijke geest

Het menselijke brein is misschien wel het meest complexe biologische systeem^[5] dat ooit is ontdekt. En om beter te begrijpen hoe het werkt, zijn we van onze eigen hersenen afhankelijk. We weten er nog lang niet alles over, maar wel is inmiddels iets meer bekend over hoe ze ons lichaam besturen en onze waarneming van de wereld beïnvloeden.

De hersenen bevatten ongeveer 86 miljard neuronen. Deze microscopisch kleine boodschappers gebruiken zowel elektrische als chemische signalen om informatie tussen verschillende hersengebieden te versturen. Dit verkeer tussen cellen bepaalt bijna alles, waaronder je persoonlijkheid, geheugen, hoe je je voelt en wat je verlangens zijn. Neurotransmitters, zoals dopamine, serotonine, GABA en glutamaat, spelen hierbij een belangrijke rol. Deze chemische stoffen binden zich namelijk aan receptoren op neuronen, en veroorzaken zo veranderingen in deze cellen.

Het basisniveau van je bewustzijn vereist een bepaalde balans van deze chemische stoffen. Maar externe moleculen, zoals die uit psychedelische planten en schimmels, kan het neurotransmittersysteem beïnvloeden. En dat kan tot drastische veranderingen leiden als het gaat om je gedachten, perceptie van de buitenwereld en je idee van je plek in het universum.

• Wat is de impact van psychedelica op je geest?

Een externe psychedelische molecule tot je nemen, is op zich een vrij simpele handeling. Toch kan dit grote gevolgen hebben. Laten we psilocybine, de voorloper van psilocine (de twee belangrijkste psychedelische verbindingen in paddo's) even als voorbeeld nemen:

Als je paddo's eet, verandert psilocybine razendsnel in psilocine. Deze stof betreedt vervolgens je hersenen en gaat een wisselwerking met het serotonerge systeem aan. Dit systeem omvat neuronen en chemische boodschappers die de eetlust, slaap en cognitieve functies reguleren. Meer specifiek denkt men dat psilocine zich bindt aan de serotonine 2A-receptor^[6] (5-HT2A), een belangrijke receptor voor het geheugen en de cognitie^[7]. Deze simpele cellulaire activiteit leidt tot intense ervaringen als de dosis hoog genoeg is. Denk daarbij aan veranderingen in je stemming, waarneming, denken en zelfbeleving^[8]. Op dit moment wordt ook onderzocht of psilocybine het vermogen bezit om neurogenese te stimuleren^[9] (de aanmaak van nieuwe neuronen) en of het positieve, langdurige veranderingen in je persoonlijkheid^[10] kan veroorzaken.

Er bestaan ook andere sterke psychedelische verbindingen, zoals N,N-dimethyltryptamine (DMT). Dergelijke stoffen binden zich tevens aan serotonine 2A-receptoren^[11] om een verandering in je bewustzijn teweeg te brengen. Sommige wetenschappers denken zelfs dat je hersenen kleine hoeveelheden DMT synthetiseren om psychologische functies uit te voeren. Bij hogere doseringen veroorzaakt de molecule echter uitgesproken subjectieve ervaringen. Zo beschrijven veel gebruikers de sensatie alsof ze naar een andere wereld worden gekatapulteerd, waarbij ze gedetailleerde, geometrische beelden zien.

Andere microscopisch kleine moleculen, waaronder LSD en mescaline, kunnen ook verschuivingen teweegbrengen in de manier waarop je de interne en externe wereld waarneemt. En ook deze binden zich aan receptoren op je hersencellen.

Psychedelica voorbij: natuurlijke veranderde staten van bewustzijn

De etnofarmacoloog Dennis McKenna zei ooit: "Het leven zelf is een drugservaring". Psychedelica hebben alleen impact op je geest omdat je hersenen al vol 'drugs' zitten. Je biologische 'computer' heeft een opiaatsysteem en een cannabinoïde-systeem en maakt stofjes aan zodat deze systemen functioneren. Daarom hoef je niet altijd hallucinogene stoffen in te nemen om een high of trip te ervaren. Zowel oude culturen als moderne slimmeriken hebben verschillende manieren bedacht om de waarneming op natuurlijke wijze te veranderen. Goede voorbeelden zijn meditatie^[12], holotroop ademen^[13], religieuze ervaringen en zelfs lichamelijke inspanning.

Wat is de rol van set en setting als je wiet gebruikt?

Het is logisch om het concept van set en setting te benutten als je de bovengenoemde psychedelische stoffen gebruikt. Deze chemische stofjes kunnen tenslotte extreme veranderingen in je bewustzijn opwekken, en een goede set en setting helpen het risico op een bad trip te verkleinen, terwijl je de kans op een lonende ervaring vergroot. Maar is dit concept ook op wiet van toepassing?

Wiet is geen klassieke psychedelische stof en werkt niet direct op het serotonerge systeem in. Verbindingen als THC wekken in plaats daarvan een high op via het endocannabinoïde systeem (ECS). Dit resulteert in een ervaring die veel mensen als 'euforisch' of 'ontspannend' beschrijven. Maar soms kan zelfs een klein beetje THC bij sommige gebruikers al gevoelens van overweldiging, paniek en angst veroorzaken. Het effect van wiet heeft ook veel te maken met de manier waarop je het gebruikt. Oraal ingenomen THC wordt door je lijf bijvoorbeeld in 11-hydroxy-THC omgezet, wat veel krachtiger is. Deze metaboliet bindt zich nog steeds aan dezelfde receptoren, maar kan aanzienlijke veranderingen in je bewustzijn teweegbrengen, waaronder hallucinaties.

Rekening houden met de set en setting kan je ervaring met wiet verbeteren, vooral als je soms angst en paniek ervaart. Het kan de ervaring echter ook optimaliseren als je zelden negatieve bijwerkingen ervaart. Hieronder bespreken we de belangrijkste principes van set en setting in het algemeen, om ze vervolgens op wiet toe te passen.

Set: voorbereiding en intentie

Als je je voorbereidt op een veranderde bewustzijnstoestand, helpt het als je je prettig voelt. Hiermee verklein je de kans op een negatieve ervaring, zodat je er het meeste uit haalt. Houd rekening met de volgende twee factoren:

Setting: fysieke, sociale en culturele omgeving

Wat betekent de setting precies? Het draait hier niet per se om het creëren van een gezellige omgeving. Dat helpt natuurlijk wel, maar setting verwijst ook naar je sociale en culturele omgeving. Hieronder bespreken we de drie belangrijkste pijlers:

Set en setting in het geval van wiet: tips en trucs

Set en setting hebben misschien een achtergrond in de wereld van de psychedelica, maar je kunt deze principes ook gebruiken om de kans op een positieve ervaring met wiet te vergroten. Het creëren van een comfortabel plekje, je ervaring delen met mensen die je graag ziet, zorgen voor een goede mindset en het bepalen van een intentie kunnen je allemaal helpen om je high te optimaliseren en een bad trip te voorkomen. Lees snel door voor tips om bij je wietgebruik voor een goede set en setting te zorgen!

⇢ Set

• Voorbereiding: allereerst moet je weten waar je aan begint. Enkele trekken van een joint nemen voordat je naar bed gaat, vereist minder voorbereiding dan dabben, of het eten van een edible overdag.
• Maak je taken af: voltooi je dagelijkse taken voordat je wiet gebruikt. Als je werk laat liggen of verplichtingen overslaat, zal dat in je hoofd blijven zitten. En dat gevoel versterkt als je high bent.
• Werk aan je emoties: los die ruzie op, vergeef de persoon die je in het verkeer afsneed en laat alles los. Je moet de ervaring aangaan met vrije gevoelens, niet met aanhoudende emoties van wrok en woede.
• Zorg voor je lichaam: eet een kleine maaltijd voordat je high wordt en houd een flesje water bij de hand. Je hersenen presteren veel beter als je buik vol is en je lijf gehydrateerd. Een suikercrash en een droge mond zijn geen pretje tijdens het blowen!
• Zorg voor sfeer: je kunt diverse maatregelen treffen om je omgeving te verbeteren, ongeacht waar je rookt (of eet). Brand bijvoorbeeld wat wierook, steek kaarsen aan en zet een lekker muziekje op. Al deze zaken kunnen een positieve impact op je stemming hebben.
• Bepaal je intentie: wat hoop je uit de sessie te halen? Wil je simpelweg ontspannen? Wil je nieuwe filosofische inzichten krijgen? Wil je een probleem in je leven vanuit een ander perspectief bekijken? Besteed tijd aan het nadenken over je doel voordat je die joint aansteekt.

⇢ Setting

• Kies een goede plek: waar word je het liefst high? Veel liefhebbers van wiet roken graag thuis of in de natuur. Bossen en stranden zijn perfecte rookplekken en zorgen voor rust in je hoofd. Roken in stadscentra en op andere openbare plaatsen veroorzaakt daarentegen paranoia en ongemak bij sommige gebruikers.
• Kies het juiste gezelschap: met wie ga je blowen? Je voelt je vast veel meer ontspannen met goede vrienden die je vertrouwt. Zijn je vrienden vaak competitief bij het blowen en houd je daar niet van? Dan moet je misschien op zoek naar nieuwe rookmaatjes, die hetzelfde uit de ervaring willen halen als jij.
• Houd rekening met je cultuur: je culturele achtergrond heeft mogelijk ook impact op hoe je wiet ervaart. Je hoeft niet stoned op de bank te hangen met een zak chips, ook al gebeurt dat in films vaak wel. Probeer eens wat anders! Ga bijvoorbeeld naar het bos en geniet van de bomen, of loop op blote voeten over het strand.

Kun je wiet en paddo's combineren?

De set en setting spelen een belangrijke rol bij het verbeteren van je ervaring met psychedelica én wiet. Maar ook als je deze stoffen wilt combineren, is het concept van belang. Afhankelijk van de dosis, kan het effect van magic mushrooms ruim zes uur aanhouden. Het is echter niet ongebruikelijk om paddo's te gebruiken en af en toe een trek van een joint te nemen om de trip een extra dimensie te geven. Andere mensen kiezen voor een microdosering van beide stoffen om helder en functioneel te blijven.

Het concept van set en setting is in feite in alle gevallen van toepassing. Maar vooral als je van plan bent om een grote dosis van beide te gebruiken, moet je je goed bewust zijn van je directe omgeving, je gevoelens en je intenties.

Set en setting: voor verantwoord gebruik van psychedelica én wiet

De National Organization for the Reform of Marijuana Laws (NORML) heeft een aantal Principles of Responsible Cannabis Use^[14] gepubliceerd om gebruikers te informeren over het veilig gebruik van wiet, met een minimale impact op anderen. In deze richtlijnen staan de set en setting specifiek vermeld als pijler van een veilige en gunstige ervaring. NORML geeft ook aan dat een verantwoordelijke gebruiker "niet aarzelt om 'nee' te zeggen als de omstandigheden niet bijdragen aan een veilige, prettige en/of productieve ervaring". Als je dit concept dus in je achterhoofd houdt, kun je heel verantwoord van wiet genieten. Tegelijkertijd verminder je de kans op een bad trip, oncomfortabele situaties en andere omstandigheden die je relatie met de wietplant op een negatieve manier beïnvloeden.