Kan CBD helpen als je te veel gedronken hebt?

Alcohol is een typisch tweesnijdend zwaard. Aan de ene kant helpen alcoholische versnaperingen je stemming te verbeteren. Je voelt je minder geremd en kunt gemakkelijker kletsen. Aan de andere kant kun je je dagenlang ellendig voelen als je te veel hebt gedronken. De ernst van een kater varieert daarbij per persoon. Sommige mensen gaan ongehinderd door, terwijl anderen de dag misselijk en met knallende hoofdpijn doorbrengen.

Mensen die regelmatig drinken, weten vaak wel wat ze de volgende dag te wachten staat. Zij hebben meestal een goede strategie om die gehate symptomen te bestrijden. Sommige mensen beginnen de ochtend bijvoorbeeld met het drankje waar ze de vorige avond mee geëindigd zijn (al is dit voor velen ondenkbaar). Anderen zweren echter bij wat glazen water voor het naar bed gaan.

In dit artikel gaan we in op cannabidiol (CBD) en het hebben van een kater. We duiken allereerst in de wetenschap achter het fenomeen van de kater. Daarnaast bekijken we wat onderzoekers zeggen over CBD in relatie tot de klachten die je kunt krijgen na een avond drinken.

Wat is een kater?

Je hebt een geweldige avond achter de rug. Bijgekletst met vrienden die je al een tijd niet gezien hebt en heerlijke gesprekken gevoerd. Nadat je om twee uur 's morgens je bed ingedoken bent, word je om acht uur weer wakker. De kamer draait, je hebt hoofdpijn en een ongelooflijk droge mond. Dat, beste lezer, zijn de symptomen van een kater. Maar wat is de oorzaak van deze klachten, naast het feit dat je te diep in het glaasje gekeken hebt?

Nou, overmatige consumptie van alcohol leidt tot de onderdrukking van vasopressine. Dit hormoon werkt antidiuretisch en instrueert de nieren om water vast te houden. Omdat alcohol de functies van deze molecule remt, verliest het lichaam vocht. Uitdroging is het gevolg. Maar alcohol beïnvloedt het lichaam ook nog op een aantal andere onaangename manieren.

Als de lever de alcohol afbreekt, wordt het namelijk in aceetaldehyde omgezet^[1]. Dit giftige bijproduct veroorzaakt ontstekingen in de lever, hersenen en andere organen. Maar niet alleen de alcohol is de oorzaak van al je lichamelijke klachten. Er zitten ook andere verbindingen in, zoals congeneren en sulfieten. En het is bekend dat deze stoffen de symptomen verergeren en hoofdpijn veroorzaken.

• Wat zijn de symptomen van een kater?

Mensen met een kater ervaren vaak verschillende symptomen. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid die ze de avond ervoor hebben gedronken, evenals welke preventieve maatregelen zijn genomen om de klachten te verlichten voor het slapengaan. Over het algemeen heb je echter last van het volgende:

• Is een kater gevaarlijk?

Heb je weleens zo'n hevige kater gehad dat je je dood- en doodziek voelde? Je hartslag voelt dan zwak, je kunt geen eten verdragen en de kamer wil niet stoppen met draaien. Zo'n kater voelt verschrikkelijk, maar heeft op zichzelf geen fatale afloop.

De sensatie van een kater komt op als het alcoholgehalte in je bloed afneemt. Dit betekent dat je de gevolgen gaat ervaren van de beslissing die je de avond ervoor hebt genomen, terwijl je lijf de alcohol afvoert. Alcoholvergiftiging kan echter wel dodelijk zijn (en resulteert in de VS in wel zes doden per dag^[2]). Maar om dit op te lopen, heb je een constante aanvoer van alcohol in de bloedbaan nodig tot het punt van toevallen, verwarring en bewusteloosheid.

• Simpele stappen om een kater te verzachten

Als je regelmatig drinkt, heb je waarschijnlijk al een beproefde manier om de effecten na een avondje stappen tegen te gaan. Iedereen heeft zo zijn voorkeuren, maar de meeste strategieën omvatten minimaal een van de onderstaande methoden:

1. Water drinken

Zoals vermeld, verstoort overmatig alcoholgebruik de lichamelijke biochemie. Je lijf voelt zich daarbij gedwongen om water af te voeren, wat het normaal gesproken vast zou houden. Het kan daarom helpen te proberen deze kostbare vloeistoffen weer aan te vullen als je je niet lekker voelt na een avond veel drinken. Voldoende water drinken, kan de effecten van uitdroging tegengaan en je klachten verlichten. Een sportdrankje of stukje watermeloen kan ook helpen de elektrolyten in je lichaam aan te vullen.

2. Een herstelbiertje

'Hair of the dog', zo noemen de Britten het. Deze oplossing lijkt op het eerste gezicht ongelooflijk vreemd. De term komt van de langere uitdrukking 'hair of the dog that bit you', wat inhoudt dat het vergif mogelijk ook als remedie werkt. Uiteraard wel met mate.

Maar kan het drinken van een biertje of Bloody Mary daadwerkelijk die vervelende symptomen tegengaan? Zoals hierboven al aangestipt, ervaar je klachten als de alcoholspiegel in je bloed afneemt. De piek voel je vervolgens als het niveau op 0 komt. Het drinken van meer alcohol kan echter helpen om het gehalte langzamer te laten dalen. Daarnaast leidt het tot een stijging van endorfines (gelukschemicaliën) in de hersenen. Als je maag dus nog wel een drankje aankan, kan dit je een goede opkikker geven, waardoor je de situatie beter kunt behappen.

3. Vitamines

Er is niet veel onderzoek waarin het gebruik van vitaminen en supplementen tegen een kater wordt ondersteund. Toch vinden we in het Journal of Clinical Medicine wel een (kleinschalige) studie^[3], waarin is onderzocht wat de deelnemers aten voordat ze dronken. Het bleek dat mensen die meer zink en vitamine B consumeerden de volgende dag minder ziek waren.

4. Een stevig ontbijt eten

Je lichaam verbrandt veel voedingsstoffen om de alcohol te verdrijven. Een stevig ontbijt kan helpen om die vitaminen en mineralen weer aan te vullen. Daarnaast krijg je hiermee veel koolhydraten binnen, wat je bloedsuikerspiegel verhoogt en waardoor je meer energie hebt. Ei met spek of een kom havermout met fruit zal vast helpen!

Wat is de invloed van CBD op een kater?

Maar hoe past CBD precies in dit plaatje? Simpel gesteld: we weten het niet precies. Gegevens van klinische proeven ontbreken nog. Gelukkig ontdekken wetenschappers wel steeds meer over de invloed van CBD op het lichaam. Vroege studies geven daarbij indicaties of de cannabinoïde verder onderzocht moet worden als het gaat om de klachten na een avond doorzakken.

• Wat is het ECS en hoe hangt het met een kater samen?

Als je wilt weten wat CBD in het lichaam doet, helpt het als je weet wat het endocannabinoïdesysteem is, ook wel bekend als het 'ECS'. Dit systeem wordt beschouwd als de 'universele regulator' van het menselijk lichaam. Het helpt daarbij andere biologische systemen in balans te blijven, zoals het zenuwstelsel en immuunsysteem. Al met al bestaat het ECS uit drie belangrijke componenten: receptoren, endocannabinoïden (signalerende moleculen) en enzymen die endocannabinoïden aanmaken en afbreken.

Cannabinoïden als THC en CBD kunnen een interactie met het ECS aangaan. Structureel lijken ze namelijk op de endocannabinoïden die je lijf aanmaakt. THC bindt zich daarbij aan de primaire receptoren van dit systeem, maar CBD heeft daar minder affiniteit mee. In plaats daarvan verbindt cannabidiol zich aan perifere receptoren en verandert het de endocannabinoïde-niveaus door bepaalde enzymen af te remmen.

Het is interessant te weten dat alcohol het ECS ook beïnvloedt. Uit onderzoek met dieren blijkt bijvoorbeeld dat kortdurend alcoholgebruik het endocannabinoïdegehalte in de hersenen verlaagt^[4]. In lopende studies proberen wetenschappers nu te ontdekken of CBD het endocannabinoïdegehalte kan stimuleren^[5] door de afbraak van endocannabinoïden door enzymen te voorkomen. Hoewel onderzoek met mensen nodig is om te bepalen of CBD effect heeft op de klachten van een kater, laten vroege onderzoeken wel zien wat de stof doet in ziektemodellen waarvan enkele symptomen overlappen met die van een kater.

• CBD en hoofdpijn/migraine

Er verschijnt steeds meer bewijs waarbij het ECS met gevallen van migraine en hoofdpijn in verband wordt gebracht. Ook bestaat er een theorie over klinische endocannabinoïde-deficiëntie, waarbij een laag niveau van endocannabinoïden met deze aandoeningen wordt geassocieerd. Zoals vermeld, proberen wetenschappers te achterhalen of CBD kan helpen om het endocannabinoïdenniveau in de hersenen te stimuleren. Als dit inderdaad het geval is, dan kan dat theoretisch gezien een goede basis vormen voor toekomstig onderzoek naar hoofdpijn door alcoholgebruik.

• CBD en ontstekingen

Alcohol draagt bij aan ontstekingen in het lichaam en ontstekingen spelen een belangrijke rol bij een kater. Deze fysiologische toestand resulteert vaak in gevoelens van vermoeidheid en lichamelijke pijn. Er zijn veel studies gaande om te bepalen of CBD de ontstekingsreactie kan beïnvloeden. Zo is in grote wetenschappelijke reviews^[6] gekeken wat de impact van de stof en haar analogen op ontstekingen is. In meer relevante studies heeft men daarbij onderzocht of CBD invloed heeft op ontstekingen^[7] in gevallen van door alcohol geïnduceerde hersen- en leverschade.

• CBD en misselijkheid/braken

Als je te veel gedronken hebt, is voortdurende misselijkheid een van de vervelendste symptomen. Soms kun je nauwelijks bewegen, waardoor uit bed komen al helemaal een uitdaging is. Kan CBD hier ook van pas komen? Helaas is er ook in dit geval niet genoeg informatie om deze vraag te beantwoorden.

Wel wordt in lopende studies Sativex op modellen van misselijkheid en braken^[8] getest. Dit is een orale spray die gelijke hoeveelheden THC en CBD bevat. Andere studies testen momenteel CBD, CBDA en CBDA-methyl ester bij deze aandoeningen^[9].

Hoe gebruik je CBD?

Definitieve conclusies ontbreken dus nog, maar veel mensen grijpen toch naar CBD na een avond stevig drinken. Maar wat is nu de beste manier om deze cannabinoïde te gebruiken? Nou, als je van plan bent om CBD voor dit doel te consumeren, is er keuze te over. Ontdek hieronder de populairste manieren.

• Inhaleren

Het roken of vapen van CBD brengt de cannabinoïde razendsnel in de bloedbaan. Sommige gebruikers genieten echt van het ritueel, bestaande uit het vullen van een joint of vaporizer met CBD-rijke toppen of extracten. Aan beide methoden kleven risico's, maar met vapen voorkom je wel verbranding.

• Oraal

Door CBD oraal in te nemen, ondergaat de stof het first-pass metabolisme. De cannabinoïde gaat hierbij door het spijsverteringskanaal en de lever, waardoor er weinig in het bloed terechtkomt. Bovendien, als je geen trek hebt vanwege je kater, zul je waarschijnlijk ook niet van CBD-geïnfuseerde snacks genieten.

• Sublinguaal

Met sublinguale toediening bedoelen we het druppelen van CBD-olie onder de tong. Daar houd je het ongeveer een minuut vast voordat je het doorslikt. De cannabinoïde komt hierdoor via het dunne weefsel in je mond direct in je bloedbaan terecht. Je omzeilt hiermee dus het spijsverteringsstelsel en hoeft niets te inhaleren. Als je de smaak niet zo lekker vindt, kun je tegelijkertijd ook een pepermuntje of snoepje eten.

Lijkt het effect van CBD op dat van een kater?

Nee. Het effect van cannabidiol lijkt in niets op wat je ervaart als je te veel alcohol hebt gedronken. Toch ervaren sommige mensen wel bijwerkingen. In dat geval kan het je klachten zelfs nog erger maken.

• Bijwerkingen van CBD

Mogelijke bijwerkingen van CBD zijn onder meer:

CBD en alcoholisme: wat is de relatie?

Buiten de wereld van de katers, testen wetenschappers CBD op dit moment bij verschillende vormen van verslaving, waaronder alcoholisme. In een review uit 2019, gepubliceerd in Frontiers in Pharmacology, keek men bijvoorbeeld naar een aantal studies waarin de stof op modellen van alcoholmisbruik^[10] werd getest. En in ander onderzoek probeert men de mogelijkheden van de cannabinoïde te achterhalen als het gaat om ontwenningsverschijnselen na het stoppen met drinken^[11].

Is CBD legaal?

De juridische status van CBD verschilt per land. In bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk zijn producten met CBD, zoals olie, legaal zolang ze geen sporen van THC bevatten. In Zwitserland mag er in CBD-producten daarentegen maximaal 1% THC zitten. In Nederland wordt CBD-olie gedoogd, zolang het niet meer dan 0,05% THC bevat. We raden echter aan zelf uit te zoeken of dit nog altijd geldt voordat je een aankoop doet.

Moet je CBD proberen na een avond stappen?

Het antwoord op deze vraag is vrij simpel: dat is helemaal aan jou. Er bestaat geen klinisch bewijs dat CBD kan helpen om de symptomen van een kater te verzachten. Vroeg preklinisch bewijs biedt slechts enkele aanwijzingen van wat uit toekomstig onderzoek zou kunnen blijken. Als je echter denkt dat CBD je klachten kan verlichten, en je maag het aankan, ga dan gerust je gang en ontdek zelf of het werkt.