Op welke wijze hebben wiet, CBD en THC invloed op hypertensie?

In Europa is hypertensie betrokken bij 42% van de sterfgevallen.^[1] Dit is echt een duizelingwekkend aantal. Daarom is het cruciaal dat we manieren vinden om het tegen te gaan, minder mensen te laten overlijden aan deze aandoening en de levenskwaliteit van al deze honderden miljoenen mensen te verbeteren.

Er gaat niets boven een gezonde levensstijl. Maar er zijn ook middelen die hierbij kunnen helpen, of juist niet. Welke rol speelt wiet bijvoorbeeld bij hypertensie? Draagt het bij aan het behoud van een gezonde bloeddruk, of heeft het er juist een negatieve invloed op? Voordat we de relatie tussen cannabis en de bloeddruk gaan onderzoeken, eerst iets meer over hypertensie.

Wat is hypertensie?

Bloeddruk is de kracht waarmee het hart, de slagaders en aders moeten werken om het bloed constant en voortdurend door het lichaam te pompen. Hoe meer weerstand er zich voordoet in de bloedsomloop, hoe hoger de benodigde bloeddruk. Hypertensie is een belangrijke risicofactor bij een aantal potentieel dodelijke aandoeningen. Denk aan zoals hartfalen, hartaanval, beroerte, nierfalen en meer.

In wezen leidt hoge bloeddruk, als oorzaak of als gevolg, tot schade aan zowel het hart als de slagaders. Primaire of essentiële hoge bloeddruk wordt voornamelijk veroorzaakt door verlies van elasticiteit in de bloedvaten. Deze toename van de weerstand van bloedvaten kan het hart beschadigen, omdat het steeds harder moet pompen. Naarmate de jaren verstrijken en de slagaders een weerstandsfactor vormen, kan de overmatige druk die wordt uitgeoefend op de toch al meer rigide wordende slagaderwanden meer problemen met de bloedvaten en andere organen veroorzaken.

Er bestaat ook een zeldzamere oorzaak van hoge bloeddruk, secundaire hypertensie genaamd. Deze toegenomen bloeddruk kan worden verklaard door het falen van andere organen. Zo kan secundaire hypertensie worden veroorzaakt door hartklepaandoeningen, endocrinologische problemen of nieraandoeningen.

Zoals vermeld, overlijden veel Europeanen aan de gevolgen van hypertensie, en lijdt in Amerika een derde van de volwassen eraan.^[2] Deze aandoening is dus een groot maatschappelijk probleem. Gelukkig zijn er wel veel verschillende behandelingen voor hypertensie. De eerste aanpak bestaat meestal uit een gezonder dieet en meer beweging. Als het probleem toch aanhoudt, kan een arsenaal aan medicijnen worden ingezet. Deze worden specifiek aangepast aan de situatie van elke patiënt. Deze traditionele medicijnen zijn ongelooflijk belangrijk om het probleem aan te pakken en kunnen niet zomaar worden vervangen. Toch zijn alternatieven het overwegen waard. Daarom is het ook de moeite waard om te onderzoeken in hoeverre wiet en cannabinoïden een positieve invloed op hypertensie hebben.

• Is hypertensie hetzelfde als een hoge bloeddruk?

Meestal worden beide termen als synoniem voor essentiële hypertensie gebruikt. Maar strikt genomen, zijn hypertensie en hoge bloeddruk  niet hetzelfde. Bij beide is de bloeddruk minimaal 140/90 mmHg. Maar wanneer leidt een hoge bloeddruk tot hypertensie?

We hebben allemaal weleens een hoge bloeddruk. Er zijn veel situaties waarin je hiermee te maken kunt krijgen, bijvoorbeeld tijdens het sporten, bij spanningen of wanneer je je even niet lekker voelt. In deze gevallen is een hoge bloeddruk niet gevaarlijk. Er is echter sprake van hypertensie als de bloeddruk langere tijd hoog blijft, zelfs wanneer de persoon in kwestie zich niet inspant. Oftewel, bij hypertensie heeft iemand chronisch last van een hoge bloeddruk.

Wat zijn de risico's van een hoge bloeddruk?

Hypertensie tast het hart en de bloedvaten aan. Hierdoor raken deze lichaamsdelen beschadigd of kunnen ze zelfs uitvallen. Het hart en de bloedvaten zijn belangrijke organen, dus het is foute boel als hier problemen ontstaan.

Bij hypertensie loop je een verhoogd risico op onder andere:

Hoe beïnvloedt wiet hypertensie?

Maar op welke manier heeft wiet dan invloed op hypertensie? Onderzoekers proberen momenteel vast te stellen of cannabis onder bepaalde omstandigheden de bloeddruk naar een gezond niveau kan brengen. Veel factoren hebben echter invloed op de effecten van wiet, waardoor men met veel rekening moet houden.

Allereerst is het belangrijk om te weten hoe cannabis met ons lichaam in wisselwerking staat. De cannabinoïden in de wietplant werken vooral met ons endocannabinoïdesysteem (ECS) samen. Het ECS is een netwerk dat bestaat uit receptoren, neurotransmitters en enzymen. Dit systeem bevindt zich in ons hele lichaam en heeft mogelijk invloed op veel fysieke en mentale processen.^[3]

Het systeem is te veelomvattend om te generaliseren, en het wordt nog niet volledig begrepen. In het kader van dit artikel is het vooral belangrijk te weten dat het ECS, naast zijn andere functies, een rol lijkt te spelen bij het reguleren van het hart- en vaatstelsel.^[4]

• Kortetermijneffecten van wiet op hypertensie

In twee opeenvolgende studies injecteerde men ratten met hypertensie met het stofje THC. Vervolgens stelde men vast dat de bloeddrukwaarden van de diertjes waren gedaald.^[5] Op basis hiervan zou je kunnen concluderen dat THC onder bepaalde omstandigheden met het behoud van een gezonde bloeddruk samenhangt. Desalniettemin betekent dit niet dat mensen met een chronisch hoge bloeddruk meteen een waterpijp zouden moeten aansteken!

De belangrijkste reden hiervoor is dat de ratten geïnjecteerd werden met geïsoleerde THC. De meeste gebruikers roken of vapen wiet, waardoor ze niet alleen THC, maar ook veel andere stoffen inhaleren. En die stofjes kunnen allemaal een risico voor de gezondheid vormen.

Ook heeft men vastgesteld dat de bloeddruk bij gelegenheidsgebruikers direct na het innemen van wiet juist toeneemt.^[6] Gebruikers die daarentegen regelmatig cannabis gebruiken, hebben geen last van dit effect. Bij hen kan de bloeddruk zelfs dalen. Het is nog onduidelijk wat de oorzaak hiervan is en of er ook andere factoren meespelen, zoals tabak.

Nicotine is namelijk een stimulerend middel. Bij gelegenheidsgebruikers die normaal gesproken niet veel tabak roken, heeft dit een groot effect op het hart- en vaatstelsel.

Ook een andere studie toont aan dat wietgebruik op de korte termijn de bloeddruk kan verhogen. In dit onderzoek nam bij een aanzienlijk aantal gebruikers de systolische bloeddruk na het gebruik van wiet toe. Men zag echter geen effect op de diastolische bloeddruk.^[7]

Daarentegen probeerde men in een Israëlische studie, uitgevoerd op mensen, vast te stellen of cannabis op korte termijn hypertensie kan verminderen. De onderzoekers stelden vast dat bij personen ouder dan zestig jaar de bloeddruk daalde in de uren nadat ze cannabis hadden gebruikt. Vooral drie uur erna en 's nachts was er sprake van een daling.^[8] De onderzoeken vermoeden dat wiet de reden hiervoor is, maar dat ook indirecte factoren een rol kunnen spelen, zoals minder ongemak en spanningen. In het omgekeerde geval leiden deze factoren tot een stijging van de bloeddruk.

De effecten op de bloeddruk bij kortstondige cannabisgebruikers zijn nog steeds omstreden. Toch lijkt het erop dat meer gegevens bevestigen dat sommige veelbelovende plantenverbindingen, vooral de cannabinoïde CBD (zie hieronder), meer geneigd zijn de arteriële druk te verlagen wanneer zij afzonderlijk worden toegediend. We weten dat cannabis acute vaatverwijdende effecten heeft. Dit is ook de reden waarom stoners rode ogen krijgen. Wijdere bloedvaten genereren lage druk, wat een hogere slagfrequentie vereist om hetzelfde bloed er doorheen te duwen. Dit kan deels wat van de cardiologische effecten verklaren, zoals de hartkloppingen die je kunt voelen wanneer je wiet gebruikt.

• Langetermijneffect van wiet op hypertensie

Er zijn maar weinig goede longitudinale studies naar wiet en de bloeddruk gedaan, of naar hypertensie in het bijzonder. En als ze er al zijn, dan is het niet gelukt om het gebruik van cannabis goed van andere factoren te scheiden. Frequente wietgebruikers gebruiken bijvoorbeeld ook vaak tabak. En van tabak is bekend dat het een negatieve invloed op hypertensie en hart- en vaatziekten heeft.

Uit een paper van Harvard blijkt dat wietgebruikers een groter risico lopen om te overlijden aan hypertensie en hartziekten dan mensen die geen wiet gebruiken. Aan dit meerjarige onderzoek deden 1213 mensen mee.^[9] De onderzoekers gaven echter ook toe dat het eigenlijk onmogelijk was om ook met andere factoren rekening te houden.

Bovendien definieerde men in dit onderzoek een 'wietgebruiker' als een gebruiker die minimaal een keer in zijn leven wiet had gerookt. Men heeft dus geen onderscheid gemaakt tussen gebruikers die elke dag blowen en mensen die bij wijze van spreken in 2005 een keer een jointje hebben gerookt.

Een studie uit 2019 concludeert dat de "effecten van cannabis op het CV [cardiovasculaire] systeem uiterst zorgwekkend zijn".^[10] Men vond daarbij meerdere negatieve effecten van wiet op het cardiovasculaire systeem.

Een studie uit 2002 laat zien dat het effect van wiet op de bloeddruk bij dieren en mensen kan verschillen.^[11] Men stelde vast dat wietgebruik door mensen inconsistente resultaten oplevert bij het meten van de bloeddruk. Bij dieren was er echter sprake van hypotensie, dus een verlaging van de bloeddruk.

Deze resultaten komen overeen met de bovengenoemde studie waarin de bloeddruk werd verlaagd bij hypertensieve katten na een injectie met THC. Helaas is het nog te vroeg om aan te geven of deze bevindingen al dan niet toepasbaar zijn op mensen.

Hoewel het huidige bewijs er niet op duidt dat wiet ingezet kan worden bij hypertensie, is er nog steeds hoop. Allereerst omdat de meeste onderzoeken er niet in slagen om cannabis goed te isoleren. Dus als uit onderzoek blijkt dat wiet geen invloed heeft op de hoge bloeddruk, dan hoeft dit nog niet daadwerkelijk zo te zijn. Daarnaast richten de meeste onderzoeken zich op wiet als geheel, in plaats op bepaalde cannabinoïden, zoals CBD.

Kan wiet de bloeddruk naar een gezond niveau brengen?

Op deze vraag kunnen we nog geen eenduidig antwoord geven. Gezien de eerdergenoemde bevindingen, raden we mensen met een hoge bloeddruk wel aan om uiterst voorzichtig te zijn met het gebruik van wiet. Als het bewijs ergens op wijst, suggereert het dat cannabis het probleem eerder verergert dan verbetert. Het lijkt ook belangrijk te zijn of het kruid individueel of in combinatie met tabak wordt gerookt.

Een hypothetische situatie waarin dit niet hoeft te gelden, is wanneer hoge bloeddruk wordt veroorzaakt door omgevingsfactoren, zoals stress, vanwege de positieve impact op spanning. Het uiteindelijke effect is echter bij iedere persoon weer anders.

Bovendien, mocht wiet in dit geval een positieve invloed hebben, dan is er nog steeds sprake van symptoombestrijding. De oorzaak van het probleem wordt niet opgelost. Als spanning bij jou leidt tot een hoge bloeddruk, dan kun je dus beter deze spanningen aanpakken, in plaats van wiet te gebruiken.

CBD en hypertensie

Maar niet alle resultaten zijn teleurstellend! Hoewel wiet er ogenschijnlijk voor zorgt dat de bloeddruk stijgt, is dit niet het geval bij geïsoleerde CBD. In onderzoek met negen mannelijke vrijwilligers probeerden onderzoekers te bepalen of 600mg CBD ervoor zorgde dat de bloeddruk daalde.^[12]

Hierbij ging het om een klein onderzoek met veel beperkingen, maar het zet wel aan tot toekomstig onderzoek naar de effecten van CBD op de bloeddruk. En wellicht zijn die resultaten wel heel rooskleurig!

De toekomst van cannabinoïden bij hypertensie

Onderzoek naar wiet neemt over de hele wereld in een rap tempo toe. Met deze onderzoeken worden ongetwijfeld veel mooie ontdekkingen gedaan. Het is echter nog onduidelijk welke rol wiet precies bij hypertensie kan spelen.

Tot nu toe hebben onderzoeken naar cannabis en een hoge bloeddruk zich vooral op THC en recentelijk ook op CBD gericht. Maar naarmate de techniek verbetert, kan men straks wellicht ook andere cannabinoïden uit wietplanten isoleren en concentreren. En wie weet wat de effecten van die stoffen zijn!