Het marihuana versus hennep debat: Wat is het werkelijke verschil?

Hennep en marihuana, wat is de relatie tussen de twee? Cannabisfanaten stellen deze vraag al decennialang. Heeft het te maken met het geslacht, het THC gehalte of een andere mysterieuze factor?

Mocht dit voor jou ook verwarrend zijn, maak je dan niet druk. De tijd voor opheldering is aangebroken. We gaan dieper in op de relatie tussen marihuana en hennep. Voordat we aan de antwoorden toekomen, moeten we echter eerst wat vragen stellen.

Zijn marihuana en hennep dezelfde plant?

Hennep en marihuana zijn lid van hetzelfde geslacht, Cannabis, en van dezelfde soort, Cannabis sativa. Om het verschil tussen beide te begrijpen, moeten we eerst wat weten van de subtypes, oftewel cultivars, van de cannabisplant. Cultivars zijn variëteiten van een plantensoort die veredeld zijn voor verschillende doeleinden. De drie types zijn:

1. Cultivars hoofdzakelijk geteeld voor industriële toepassingen, met grotere stelen en minder takken
2. Cultivars hoofdzakelijk geteeld voor zaden, die rauw te eten zijn of tot hennepzaadolie te persen
3. Cultivars hoofdzakelijk geteeld voor de actieve cannabinoïden in hun toppen, gebruikt voor medicinale of recreatieve toepassingen

Zijn de eerste twee nu hennep en de derde marihuana? Niet helemaal. Het is correcter te zeggen dat gewoonlijk de nummers 1 en 2 eerder hennep zijn en nummer 3 voornamelijk marihuana.

Dus, waar trekken we de lijn? Hoe weten we met zekerheid of we naar hennep kijken of naar marihuana?

Wat is het werkelijke onderscheid tussen hennep en marihuana?

Hennep en marihuana zijn juridisch bepaald door de concentratie THC in de plant. In de VS en Canada is hennep een cannabisplant met een THC gehalte van minder dan 0,3%. In de EU definiëren we het echter als cannabis met minder dan 0,2% THC. Veel Europese bedrijven zijn niet bepaald enthousiast over dit verschil. De European Industrial Hemp Association (EIHA) heeft zelfs opgeroepen tot het standaardiseren van deze limieten. Dit om eerlijke concurrentie mogelijk te maken.

Legaliteit

In Amerika was de Marihuana Tax Act van 1937 de eerste wettelijke beperking die op cannabisteelt van toepassing was. Toch werd het pas in 1970 gecriminaliseerd, toen Cannabis sativa in alle vormen illegaal werd. Op veel plaatsen in de wereld is dat inmiddels echter weer teruggedraaid.

• De Farm Bill van 2018

De Agriculture Improvement Act van 2018 (de Farm Bill) legaliseerde de productie van THC-arme hennep (cannabis met minder dan 0,3% THC) in de VS voor industriële toepassingen. Deze wet is op federaal niveau ingevoerd en dus van toepassing op alle staten. Hierdoor is hennepolie nu in grote hoeveelheden en verschillende varianten verkrijgbaar. Dit is echter niet hetzelfde als CBD-olie, en er worden andere planten gebruikt voor de productie van hennepvezel en -zaad dan voor CBD-rijke toppen.

• Europa

Wat betreft Europa is het lastiger om exacte cijfers aan te duiden, aangezien elk land uiteindelijk zijn eigen wetgeving hanteert. Afgezien daarvan is op het niveau van de EU de productie van THC-arme hennep (cannabis met minder dan 0,2% THC) voor industriële doeleinden legaal, volgens de EU-verordening 1307/2013. In sommige landen (waaronder Portugal) is echter de stap gezet om ook recreatieve wiet te decriminaliseren.

Hoe belangrijk is THC?

Zijn hennepplanten gewoon cannabisplanten met minder THC? Nogmaals ligt het iets gecompliceerder. Hennepplanten, met name voor industriële toepassingen, zijn doorgaans qua uiterlijk, groei en gestalte anders dan marihuanaplanten. De marihuanaplant is vaak kort en “stengelrijk”. Ze heeft veel takken en een overvloed aan kleine blaadjes en zware toppen. Industriële hennepplanten zijn vaak langer met dunnere bladeren, dikke stelen en minder takken.

Industriële hennepplanten zijn dicht op elkaar te telen, bij sommige variëteiten is dat slechts 10cm, met een groeicyclus van 108–120 dagen. Hennep wordt meestal op grote, sobere percelen geteeld. Marihuanaplanten vereisen echter meer aandacht en een zorgvuldige omgang. We telen ze meestal in warme, nauwkeurig gecontroleerde omgevingen. Daarbij krijgt elke plant vaak minstens een meter ruimte. De groeicyclus van marihuanaplanten is doorgaans 45–90 dagen. Marihuana is ook in een ander opzicht gevoelig. Stel je marihuanaplanten bloot aan stuifmeel van hennep? Dan gaat mogelijk de gehele teelt verloren.

Toepassingen van hennepplanten versus wietplanten

Hoewel ze tot dezelfde soort behoren, hebben hennep en wiet zeer verschillende toepassingen. Hennep wordt vaak gebruikt vanwege de vezels, aangezien deze plant hoger wordt en minder bossig groeit. De vezels worden gebruikt voor de productie van diverse producten, zoals kleding en papier.

De belangrijkste toepassingen van hennep zijn:

Daarentegen wordt wiet gebruikt voor de stofjes die in de toppen zitten, namelijk de cannabinoïden en terpenen. Alleen wiet bevat hoge concentraties THC, dus recreatieve gebruikers (en sommige holistische gebruikers) kiezen vaak voor deze variant van de plant.

De belangrijkste toepassingen van wiet zijn:

Welke delen van de plant worden gebruikt?

Van beide planten kan alles gebruikt worden voor bepaalde doeleinden, maar hennep en wiet hebben elk hun eigen specialiteiten. Hennep wordt vaak om zijn vezelige delen geoogst en gebruikt. Hennepvezel is een zeer sterk en buigzaam materiaal. Bovendien kan het verpulverd worden en tot een groot aantal materialen worden verwerkt. Daarnaast kunnen de vezels gesponnen worden.

Sinds kort worden hennepzaadjes ook voor hun voedingswaarde geoogst. Ze bieden daarmee een van de vele veganistische alternatieven voor melk, en zijn rijk aan vetzuren.

De wortels van de hennepplant kun je ook gebruiken om verontreinigde grond te herstellen, een proces dat we 'fytoremediatie' noemen. Omdat hennep zo'n robuuste plant is, kan het op plekken groeien waar andere planten dat niet kunnen. En dat niet alleen, want de wortels zijn ook in staat om gifstoffen te absorberen. Dus door het zaaien van hennep op plekken met arme, vervuilde grond, is het mogelijk om de bodem te saneren.

Niet alleen de volledige hennepplant kan gebruikt worden, ook de wietplant kun je volledig gebruiken (hoewel dit minder gebruikelijk is). Ten eerste heeft de wietplant technisch gezien dezelfde toepassingen als de hennepplant. Het zal alleen veel minder materiaal opleveren. De reden hiervoor is dat wietplanten veredeld zijn met als voornaamste doel het aanmaken van cannabinoïde-rijke toppen. Wil je echter alle stofjes van een wietplant benutten? Gooi dan niet alles weg nadat je alleen de toppen hebt gerookt.

Hoewel de toppen het meeste THC bevatten, zitten er ook veel alkaloïden, terpenen en cannabinoïden in de rest van de plant en dan met name in de kleine 'suikerblaadjes' rondom de toppen. Verwerk de bladeren en stengels daarom eens in boter of voer extracties uit om al het goede te benutten!

Hennep voor CBD

Welke plaats CBD inneemt in de discussie hennep versus wiet valt te betwisten. Wettelijk gezien, vallen CBD-producerende planten meestal onder de noemer 'hennep'. Maar wat betreft andere eigenschappen lijken deze planten veel meer op wiet. Als we echter afgaan op de wettelijke definitie van hennep, dan is het inderdaad zo dat hennep voor het overgrote deel van de CBD-producten gebruikt wordt.

Kun je hennep roken?

Ja. Hoe aangenaam dit is, hangt af van welke soort hennep je rookt. Als je hennep rookt die gekweekt is voor de productie van toppen met veel CBD, dan zal de ervaring weinig verschillen met het roken van recreatieve wiet (behalve dat je er niet stoned van wordt). Rook je echter hennep die geteeld is voor de vezels? Dan zul je dit waarschijnlijk redelijk onaangenaam vinden. Bovendien is het daarbij lastig om genoeg toppen te vinden om te roken!

Waar komt cbd om de hoek kijken?

Om de relatie tussen CBD en hennep te begrijpen, dienen we nogmaals te bevatten dat de term “hennep” soms meerdere afzonderlijke variëteiten van cannabisplanten betreft. Technisch gezien beschouwen we cannabis die veredeld is voor de productie van CBD-rijke toppen voor medicinaal gebruik als hennep, indien de THC waarden onder de legale limiet vallen. Toch lijken deze planten meer op marihuanaplanten dan op industriële hennep.

Tegenwoordig winnen sommige industriële hennepproducenten CBD uit restmateriaal en verhandelen ze het als “CBD olie”. Deze producten beschouwen we over het algemeen als inferieur. Ze bevatten lagere concentraties en bieden een hoger risico op vervuiling dan CBD die gewonnen is uit planten die specifiek voor medicinale toepassingen zijn geteeld.

Wat is het verschil tussen CBD olie en hennepolie?

Als hennep rijk is aan CBD, betekent het dan dat hennepzaadolie CBD olie is? Nee, dat wil het niet zeggen. Hennepzaadolie is koudgeperst uit cannabiszaden. CBD olie of andere olie met cannabinoïden winnen we echter uit de toppen. Hennepolie bevat geen CBD, maar is wel bijzonder, omdat het de gouden 3:1 verhouding van omega 6 en omega 3 vetzuren bevat. Deze combinatie bestrijdt ontstekingen en is goed voor de hersenen. Het is tevens rijk aan vitamine E. Hiervan is aangetoond dat het anti-verouderende eigenschappen heeft.

Wat heeft het hennep/marihuana onderscheid te maken met geslacht?

In tegenstelling tot wat mensen vaak veronderstellen, is hennep niet per se de mannelijke versie van de marihuanaplant. Het is cannabis die specifiek veredeld is voor lage THC gehaltes. Toch deelt de mannelijke cannabisplant veel karakteristieken met hennep. Denk aan lage gehaltes THC en andere cannabinoïden. Aanbevolen toepassingen van mannelijke cannabisplanten zijn vergelijkbaar met die van hennep.

Hoe worden hennep- versus wietsoorten gekozen?

Deze cultivars vereisen verschillende eigenschappen om hun beoogde functies te vervullen. Cannabis die gekweekt wordt om je high te maken, is niet erg geschikt voor bouwmateriaal. En zo is hennep geteeld voor bouwmateriaal niet geschikt voor psychoactieve toppen.

Industriële hennepplanten worden geselecteerd op basis van hun mogelijkheid om veel vezels en zaden te produceren. Producenten zoeken soorten die voldoen aan de volgende eigenschappen:

Voor wiet (en CBD-rijke planten) zijn de gewenste eigenschappen heel anders:

Dus hoewel ze tot dezelfde soort behoren, is het duidelijk dat de gewenste eigenschappen in zeer uiteenlopende planten resulteren.

Kruisbestuiving tussen hennep en wiet voorkomen

Voor het op industriële schaal kweken van zowel hennep als THC-rijke cannabis kan kruisbestuiving een ramp betekenen. Zo kan bij het telen van wiet bestuiving door een mannelijke hennepplant zelfs leiden tot halvering van de opbrengst en sterkte van de uiteindelijke oogst. Alleen de vrouwelijke wietplant produceert toppen die rijk zijn aan cannabinoïden, maar dit wordt een stuk minder zodra ze bevrucht is.

Bij hennepplanten zijn de zaden vaak het doel, maar niet de zaadjes met het DNA van THC-rijke wietplanten! Als een hennepplant per ongeluk wordt bevrucht door wietplanten, is de kans groot dat de gehele teelt verloren gaat. In sommige landen is het zelfs verboden om deze zaadjes te kiemen.

Kruisbestuiving kan al snel per ongeluk plaatsvinden, zeker bij planten die buiten groeien. Cannabisplanten zijn voornamelijk windbestuivers, wat inhoudt dat ze hun stuifmeel via de lucht verspreiden. Dit kun je lastig onder controle houden. Voor de commerciële teelt kunnen er wel maatregelen worden getroffen.

Zo'n 15 kilometer afstand tussen kweeklocaties wordt als genoeg gezien om kruisbestuiving te voorkomen. Daarnaast kunnen barrières rond de planten - zoals andere, hogere planten - helpen tegengaan dat het pollen van de ene teelt een andere bereikt.

Toch kan een plant van een hobbykweker die uit een open raam stuifmeel verspreidt al genoeg zijn om een hele teelt te ruïneren. Het kweken van alleen feminized cannabiszaden is echter een uitstekende manier om dit te voorkomen.

Hennep en wiet: de toekomst

Wereldwijd lijkt de legalisatie van zowel hennep als wiet langzaam door te zetten. Sterker nog, voor THC-arme hennep gelden nu bijna net zo weinig restricties als voor elk ander gewas. En het is goed mogelijk dat met THC-rijke wiet hetzelfde gaat gebeuren (maar weliswaar langzamer).

In veel landen is cannabis, in elk geval tot op zekere hoogte, voor therapeutisch gebruik al gelegaliseerd. Afhankelijk van waar je kijkt, gaat de decriminalisering van wiet in welke vorm dan ook steeds sneller.

Zo hebben ze in Spanje cannabis social clubs, zijn in Portugal alle drugs gedecriminaliseerd voor persoonlijk gebruik en gedogen een aantal politiekorpsen in het VK het persoonlijke gebruik en kweken van wiet. In de VS zijn ze nog een stap verdergegaan en is wiet nu in veel staten zelfs legaal voor recreatief gebruik. En dan is er nog Canada, waar recreatieve wiet landelijk legaal is.

Het is aannemelijk dat de opkomst van CBD een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan deze relatief snelle verandering van koers. Nu hennep ineens gebruikt kan worden voor de stofjes die erin zitten, in plaats van voor alleen de vezels en zaden, is een brug geslagen tussen legale hennep enerzijds en illegale cannabis anderzijds. Daardoor lijkt laatstgenoemde een stuk minder intimiderend.

Hoelang het nog duurt voordat het gebruiken en kweken van wiet in elk land toegestaan is, kunnen we niet zeggen. Toch lijkt het onvermijdelijk dat dit uiteindelijk gaat gebeuren.