Hoe gebruik je fertigatie bij het kweken van wiet?

Naar verluidt, kan een fertigatiesysteem bij wiet de groei van planten versnellen. Daarnaast bespaart het je veel gedoe bij het voeden en bewateren van je planten, vooral als je er een groot aantal hebt. Omdat dit een techniek voor de meer gevorderde wietkweker is, kunnen beginnende telers waarschijnlijk beter naar andere methodes kijken.

Maar denk je dat je er wel klaar voor bent? Lees dan snel verder, want in dit artikel leggen we uit wat fertigatie is en hoe je het gebruikt om je wietteelt te verbeteren.

Wat is fertigatie precies?

'Fertigatie' is een samentrekking van 'fertilisatie' en 'irrigatie'. Het verwijst letterlijk naar het tegelijkertijd voeden en bewateren van planten. Misschien herken je deze techniek wel van de vloeibare voeding die je gemengd met water aan je wietplanten geeft. Dit valt inderdaad ook onder fertigatie van wiet!

Normale fertigatie is dus niets nieuws onder de zon, en ook absoluut geen bijzondere techniek. Maar als je in een kokosvezel medium kweekt, kun je frequente fertigatie overwegen om de groeisnelheid van je planten te verhogen. Dit doe je door regelmatig een gestage dosis water en voeding aan je planten te geven.

Frequente fertigatie

Wietplanten kunnen voedingsstoffen efficiënter opnemen wanneer ze al in water opgelost zijn, in plaats van dat ze deze uit de aarde moeten opnemen. Als je voeding in water mengt om het aan je planten te geven, heb je een goede manier om de groei te bevorderen.

Bij frequente fertigatie voed je je planten meerdere keren per dag, met een maximum van vijf keer. Bij een normale teelt geef je wietplanten misschien een of twee keer per week voeding en daarom lijkt het misschien belachelijk om je planten zo vaak te voeden. Dit moet toch wel tot overvoeding leiden?

Niet helemaal. Zolang je het op de juiste manier toedient en een geschikt kweekmedium gebruikt, kan het ongelooflijk effectief zijn en een sterke groei bevorderen, vergelijkbaar met een teelt op hydroponics.

Het is echter wel belangrijk dat je een mengsel van kokosvezel en perliet gebruikt. Dit heeft uitstekende drainage, waardoor de wortels niet verzuipen, anders dan bij aarde. Daarnaast moet je regelmatig kleine hoeveelheden geven; een druppelsysteem werkt hiervoor ideaal.

De truc is om met grote regelmaat zeer kleine hoeveelheden voeding aan je planten te geven, zodat ze het meeste ervan opnemen en zo mogelijk sneller kunnen groeien.

De voordelen van fertigatie voor wiet

Fertigatie is met name geschikt voor grootschaligere teelt, maar je kunt het ook voor één plant gebruiken. Naast dat je er mogelijk de plantengroei mee verbetert, is het ook een manier om het voeden en bewateren te automatiseren. Zo heb je als teler meer tijd voor andere dingen. We zetten de voordelen van fertigatie voor wiet op een rijtje:

Makkelijk toe te passen (retrofit)

Voor fertigatie kun je verschillende systemen gebruiken, afhankelijk van je wensen en de middelen die je tot je beschikking hebt. Denk aan druppelleidingen, eb- en vloedsystemen, bevloeiingsmatten, overstromingstafels en zelfs capillair lont. Deze kunnen stuk voor stuk helpen om een exacte dosis voedingsstoffen te leveren. Volledig wateroplosbare meststoffen krijgen de voorkeur omdat de leidingen daarmee schoon blijven. Maar je kunt ook biologische voeding in de vorm van compostthee en onoplosbare additieven gebruiken, zolang je je systeem maar goed filtert en regelmatig spoelt.

Pas de voeding aan voor optimale groei

Het verschil in de voedingsbehoefte van planten tijdens de groei en bloei kan aanzienlijk zijn. Fertigatie maakt het makkelijk om van de ene voedingsoplossing naar de andere over te stappen. Time released voedingsstoffen en biologische additieven spoelen slechts gedeeltelijk weg, want er blijven altijd bepaalde onoplosbare zouten in het medium achter. Fertigatie zorgt daarentegen voor een zeer zuivere applicatie omdat de meststoffen al in water opgelost zijn. Nadat je de leidingen een keer hebt gespoeld, kun je ze weer gebruiken om de nieuwe voedingsoplossing aan je teelt te leveren. Zo hoef je geen actie te ondernemen tegen onopgeloste zouten die de EC kunnen beïnvloeden.

Biologische kweekmedia

Fertigatie is in zoverre vergelijkbaar met hydroponics dat voedingsstoffen met water worden geleverd. Het verschil is echter dat je met hydroponics inerte kweekmedia gebruikt, zoals steenwol, vermiculiet en perliet, terwijl fertigatiesystemen werken met organische kweekmedia, bijvoorbeeld een mengsel van kokosvezel.

Organische kweekmedia bevatten een hoge concentratie koolstofverbindingen die als een buffer fungeren. Deze stoffen binden zich licht aan meststoffen en geven ze langzaam vrij, naarmate het medium meer aangelengd wordt. Door het bufferen is het makkelijker om de optimale omstandigheden voor de groei van wiet te behouden, zonder de precisie die je nodig hebt voor zuivere hydroponics. De koolstofmatrix zorgt er ook voor dat er een gezonde rizosfeer kan ontstaan, waarbij microflora een directe interactie hebben met de wortels. Dit bevordert de voedingsopname en algehele gezondheid van de wortels.

Consistent en geautomatiseerd

De systemen die je voor fertigatie gebruikt, zijn allemaal geautomatiseerd en leveren zo consistente hoeveelheden voeding en water aan je planten. Voor een kleinschalige thuiskweek zal dit je nauwelijks werk besparen. Maar als je meerdere planten kweekt, kan het automatiseren van processen je al bij al een hoop tijd en gedoe schelen.

Snellere groei

Er zijn aanwijzingen dat een geautomatiseerd fertigatiesysteem de snelheid van de plantengroei kan verbeteren op een manier die vergelijkbaar is met hydroponics. En als alle andere factoren nagenoeg perfect zijn, is dit misschien het geval. Maar als je al vrij bedreven bent in het telen van wiet, moet je geen enorm verschil verwachten. Wil je de kwaliteit van de plantengroei verbeteren? Dan zijn er talloze dingen die je eerst goed moet regelen, voordat je je heil in een geautomatiseerd fertigatiesysteem zoekt.

Vloeibare voeding versus vaste voeding

De meeste wietkwekers kiezen tussen vloeibare voeding of korrelmeststoffen. Vloeibare voeding is beschikbaar als vloeistof die je mengt met water om als voedingsoplossing aan planten te geven. Vaste voeding voeg je daarentegen in de vorm van korrelmeststoffen toe aan de aarde. Wanneer je je planten water geeft, zullen deze langzaam afbreken.

Vloeibare voeding levert meestal direct de meststoffen die planten nodig hebben, terwijl vaste voeding veel langzamer afbreekt. Er kleven uiteraard voor- en nadelen aan beide producten. Voor fertigatiesystemen kun je beter vloeibare voeding gebruiken omdat dit de leidingen minder snel blokkeert.

Belangrijke afwegingen bij fertigatie van wiet

Als je besluit om fertigatie toe te passen op je teelt, moet je natuurlijk wel weten hoe je dit goed aanpakt. Hieronder zetten we enkele belangrijke afwegingen op een rijtje. Houd hier rekening mee als je een van deze systemen kiest.

Kokosvezel versus aarde

Laten we beginnen bij het kweekmedium. Zoals eerder aangegeven, is een 50/50 mengsel van kokosvezel en perliet goed geschikt voor fertigatie. In vergelijking met aarde zijn de drainage en beluchting namelijk veel beter. Zodoende geeft het minder problemen als er een regelmatige stroom water door het kweekmedium stroomt.

Als je een wietkweek in aarde water blijft geven met een fertigatiesysteem, is de kans groot dat het volloopt en je planten teveel water krijgen. Dit verstoort hun groei en kan zonder ingrijpen je planten doden. En dat is wel het laatste wat je wilt! Daarom is een mix van kokos/perliet een goede manier om deze problemen te voorkomen en maximale resultaten te behalen.

Leidingfilters en spoelen

Een aantal dingen vereisen extra aandacht als je een fertigatiesysteem gebruikt. Zo is het belangrijk om leidingfilters in het irrigatiesysteem te plaatsen, direct na de injectors. Biologische voeding en compostthee kunnen fijne deeltjes bevatten, waardoor bijvoorbeeld druppelaars verstopt raken. Het advies is dan ook om het systeem na elke cyclus standaard te spoelen, zodat er geen ophopingen in de leidingen ontstaan. Een leidingsysteem met een grotere nominale diameter zal minder snel verstopt raken.

Bij een grotere teelt betekent dit echter dat de planten vooraan in het systeem hun voedingsstoffen al kwijt zijn tegen de tijd dat de laatste druppelaars gezuiverd worden. Daarom zullen grootschalige operaties hun systemen preventief in parallel geschakelde systemen onderverdelen, elk met een afzonderlijke wateraanvoer. Een alternatief is elk systeem apart te spoelen via een gedeelde hoofdleiding om de waterdruk op peil te houden. Hierbij wordt een speciale terugstroombeveiliging direct voor de injectors geplaatst om enige besmetting te voorkomen.

EC en PPM meten

Zoals bij iedere goede kweek geldt: meten is weten. Controleer regelmatig de EC en PPM van de oplossing die je aan je planten geeft. Als deze te veel afwijken, neemt de kans op overvoeding van je planten met bepaalde voedingsstoffen toe. Dit kan weer tot een 'nutrient burn' of voedingsblokkade leiden. Ook bestaat het risico op ondervoeding van je planten, hoewel dit minder gevaarlijk is.

De optimale EC en PPM variëren, afhankelijk van het stadium waarin je wietplanten zich bevinden. Daarom is het belangrijk dat je deze cijfers goed begrijpt. Een van de voordelen van fertigatie is dat het je in staat stelt om de concentratie voedingsstoffen in de oplossing en het kweekmedium snel te veranderen, zodat je planten altijd de optimale nutriëntenverhoudingen krijgen.

En als je ergens snel moet bijsturen, is het mengsel van kokos/perliet bovendien makkelijk te spoelen. Dit betekent dat je snel weer vanuit een neutrale basis kunt starten. Vervolgens kun je de voeding naar wens afstemmen om eventuele vergissingen snel te herstellen.

Handmatig water geven versus automatische irrigatie

Tot dusver hebben we alleen geautomatiseerde druppelsystemen voor fertigatie besproken, en niet zonder reden. Technisch gezien, is fertigatie mogelijk als je handmatig water geeft. Het is echter wel erg arbeidsintensief en daarbij is het extreem lastig om overvoeding te voorkomen.

Heb je echt zin om dag in dag uit vijf keer daags kleine hoeveelheden van een voedingsoplossing te mengen en aan je planten toe te dienen? En kun je dit drie maanden lang volhouden? Als je dat ziet zitten, moet je vooral je gang gaan om je planten met de hand te fertigeren. Maar waarschijnlijk zul je jezelf snel bedanken als je besluit om in een automatisch druppelsysteem te investeren. Gelukkig kun je simpele en goedkope systemen kopen. Wees dus niet bang dat je een duur, geavanceerd netwerk van pompen, buizen en filters nodig hebt om succes te hebben met fertigatie.

De potmaat aanpassen

Voor fertigatie kun je tot op zekere hoogte allerlei potmaten gebruiken. Volgens verschillende verhalen zijn met potten van 9 tot 30 liter uitstekende resultaten te behalen. Meestal hangt het ervan af welke teeltmethode je gebruikt (bijvoorbeeld SOG), en hoe groot je je planten wilt hebben.

Toch moeten de potten zeker niet te groot zijn. Je planten krijgen tenslotte telkens een heel klein beetje voeding. Dan is het niet handig als je zoveel kweekmedium gebruikt dat de wortels naar de voedingsstoffen moeten zoeken. Bij twijfel kun je het beste een kleinere potmaat kiezen.

Is fertigatie wat voor jou?

Een fertigatiesysteem is niet bepaald moeilijk om te bouwen. Toch is de techniek bedoeld voor meer gevorderde telers, al heeft dat niet zozeer te maken met de moeilijkheidsgraad ervan. Het heeft namelijk pas een toegevoegde waarde als je ofwel een groot aantal planten kweekt, of als je de rest van je wietkweek al tot in de puntjes beheerst en de iets hogere efficiëntie van deze techniek een verschil maakt voor de kwaliteit van je teelt.

Durf je een sprong in het diepe te wagen en teel je een hoop planten tegelijk? Dan kan een automatisch irrigatiesysteem goed van pas komen, al is het niet essentieel. En als je daar toch voor gaat, dan kun je net zo goed direct voor fertigatie kiezen.