Alles over de cannabishervormingen in Malta

In december 2021 werd Malta^[1] het eerste Europese land dat het recreatief gebruik van cannabis legaliseerde.

In dit artikel gaan we uitgebreid in op Legal Notice 478, die in 2021 de Authority on the Responsible Use of Cannabis Act inluidde. Je leest precies wat er volgens deze wet wel en niet is toegestaan. We bespreken ook welke belangrijke gebeurtenissen hebben geleid tot de aanvaarding ervan door president Vella en een meerderheid van de Maltese parlementsleden. Daarnaast gaan we in op de mogelijke impact ervan op de legalisatiebeweging in Europa.

Inzicht in de cannabiswet van Malta

De Authority on the Responsible Use of Cannabis Act werd op zaterdag 18 december 2021 ondertekend. Deze wet legaliseert wiet niet volledig. Toch staan er wel diverse juridische kaders in beschreven, die mensen boven de achttien jaar in staat stellen beperkte hoeveelheden cannabis te kweken en bezitten.

Onder de nieuwe wet kunnen mensen van achttien jaar en ouder nu legaal:

✔️ tot 7 gram wiet bij zich dragen;
✔️ tot vier planten thuis kweken. Deze limiet geldt per huishouden, niet per persoon. Ook mogen de planten voor anderen niet zichtbaar zijn;
✔️ tot 50 gram wiet bewaren;
✔️ een aanvraag indienen om alle aanklachten voor het bezit van wiet uit hun strafblad te laten schrappen;
✔️ organisaties opzetten (zoals cannabisclubs) met andere individuen met als doel wiet te kweken en te verdelen onder de leden van de organisatie.

De wet valt onder het ministerie van Gelijkheid, Onderzoek en Innovatie. De Authority on the Responsible Use of Cannabis zal worden belast met het handhaven en aanpassen van de wet, indien nodig.

• De visie van Malta op cannabisclubs

Zoals vermeld, mogen volwassenen volgens de nieuwe wet cannabisclubs oprichten om hun leden van wiet te voorzien. Zo kunnen wietgebruikers het legaal verkrijgen als ze het niet zelf kunnen of willen kweken.

Volgens de nieuwe cannabiswet van Malta moeten cannabisclubs zich aan de volgende richtlijnen houden:

⚠️ Wietorganisaties moeten als non-profitorganisaties worden gerund.
⚠️ Alleen individuen kunnen als eigenaar van een cannabis-organisatie worden geregistreerd.
⚠️ Wietorganisaties moeten minimaal 250 meter van een school verwijderd zijn.
⚠️ Organisaties mogen maximaal maar vijfhonderd leden hebben.
⚠️ Wietorganisaties mogen hun leden niet meer dan 7g wiet per dag en 50g per maand verkopen.
⚠️ Wietorganisaties mogen hun leden niet meer dan twintig wietzaadjes per maand verkopen om de thuisteelt van cannabis mogelijk te maken.

Alle wietorganisaties moeten zich bij de Authority on the Responsible Use of Cannabis registreren. Ze moeten ook elke drie maanden verslag uitbrengen. Lidmaatschappen van wietorganisaties worden anoniem gehouden.

Wat is onder de cannabiswet van Malta niet toegestaan?

In de Responsible Use of Cannabis Act staan ook duidelijke juridische kaders voor als niet aan het bovenstaande wordt voldaan. Deze zijn:

❌ Iedereen die wordt betrapt met 7-28g wiet moet voor de rechtbank verschijnen. De daaropvolgende boete kan oplopen tot € 100,-.
❌ Het roken van wiet in het openbaar blijft illegaal. Iedereen die in het openbaar wordt betrapt, moet voor de rechtbank verschijnen. De daaropvolgende boete kan oplopen tot € 235,-.
❌ Elke volwassene die betrapt wordt op het roken van wiet in het bijzijn van een kind (zowel in het openbaar als privé) loopt het risico op een boete van maximaal € 500,-.
❌ Minderjarigen die betrapt worden op het bezit van wiet worden niet gearresteerd. Zij worden doorverwezen naar een speciale commissie om een 'zorgplan' op te stellen.

Is er sprake van een grijs gebied omtrent de nieuwe wet van Malta?

We hebben even gekeken naar de informatie van de Maltese overheid en mediaverslagen hierover. Daaruit maken we op dat enkele aspecten van de nieuwe cannabiswet nog onduidelijk zijn.

De Authority on the Responsible Use of Cannabis Act lijkt bijvoorbeeld niet aan te geven welke sancties van toepassing zijn op mensen die met meer dan 28g wiet gepakt worden. Hetzelfde geldt voor personen die meer dan 50g cannabis in huis hebben of meer dan vier planten kweken. Ook is niet duidelijk wat de gevolgen zijn voor wietorganisaties die zich niet aan de wettelijke regels houden.

Wat was voor 2021 het standpunt van Malta over wiet?

Voor 2021 had Malta al wat kleine veranderingen in het cannabisbeleid aangebracht. In 2015 heeft het land bijvoorbeeld het bezit van maximaal 3,5g wiet gedecriminaliseerd.

Mensen die voor het eerst werden betrapt met meer dan dat liepen het risico op een boete tussen de € 50,- en € 100,-. Herhalende overtreders moesten voor een rehabilitatie-commissie voor drugsdelinquenten verschijnen, met een mogelijke rehabilitatie als gevolg. Het niet naleven van het rehabilitatieprogramma werd als strafbaar feit beschouwd.

In 2015 keurde Malta ook het gebruik van Sativex op recept goed. Dit is een op cannabinoïden gebaseerd medicijn dat THC en CBD bevat. In maart 2018 ondertekende de Maltese president Marie-Louise Coleiro Preca de Production of Cannabis for Medicinal and Research Purposes Act. Deze wet maakte ook het gebruik van therapeutische wiet op recept mogelijk.

Hoe verhoudt de Maltese wet zich tot die van andere Europese landen?

Nederland is een heel goed voorbeeld van een land met 'ontspannen' cannabiswetten. Ons land trekt dan ook jaarlijks miljoenen toeristen aan. Maar wiet is nog altijd een gecontroleerde stof in ons kikkerlandje. Het gebruik en de verkoop ervan via coffeeshops is slechts gedoogd. Veel van wat er in de coffeeshop plaatsvindt, valt dan ook in een grijs gebied. De verkoop wordt getolereerd, maar technisch gezien is het nog altijd illegaal.

Recent is ook Spanje uitgegroeid tot hotspot in de Europese cannabis scene. Dit komt vanwege het toenemend aantal cannabis social clubs in het land en dan met name in Barcelona. Net als de Nederlandse coffeeshop opereren ook Spaanse cannabisclubs in een juridisch grijs gebied.

De Spaanse wet verbiedt de teelt van cannabis voor persoonlijk gebruik. De consumptie van wiet op privé-eigendom is echter niet verboden.

Consumptie is dus niet strafbaar, net als het gebruik van wiet in het gezelschap van anderen, in afgesloten, niet openbare ruimtes. Cannabisclubs bestaan (en mogen blijven bestaan) in het kader van persoonlijke keuze, vrijheid en de wettigheid van consumptie in de privésfeer. Er worden inmiddels wel enkele wetten gemaakt waardoor de kweek, het transport en het sociaal gebruik van wiet gereguleerd worden. Daarbij spelen discretie en gebruik in de privésfeer een grote rol.

Om te kunnen voortbestaan zonder wetten te overtreden, worden Spaanse cannabisclubs als non-profitorganisaties gerund. Ze voorzien hun leden daarbij van kleine hoeveelheden wiet in ruil voor een jaarlijkse vergoeding. Dit moet dan de kosten van de teelt dekken. Er is echter geen wetgeving die bepaalt wat een lid van een cannabisclub precies is. Het is ook niet duidelijk hoeveel wiet ze juridisch gezien mogen bezitten.

Meer recent hebben ook andere Europese landen aangekondigd dat ze hun cannabiswetten gaan herzien. Zo legaliseerde Luxemburg het gebruik van therapeutische wiet in 2018. Het land kondigde datzelfde jaar ook aan dat ze het recreatieve gebruik van de plant zouden legaliseren. In 2021 pakte de Luxemburgse regering door: ze kondigde een plan aan^[2] waardoor volwassenen zelf thuis wiet kunnen kweken en gebruiken. Daarnaast mogen burgers wietzaadjes lokaal kopen of importeren.

Ook Duitsland heeft in 2021 de gesprekken over het legaliseren van wiet nieuw leven ingeblazen. De Duitse regering, geleid door bondskanselier Olaf Scholz, gaf daarbij aan te overwegen om cannabis tot op zekere hoogte te legaliseren. Het zou dan bijvoorbeeld mogelijk zijn om wiet voor recreatieve doeleinden aan volwassenen te verkopen. Dit zou dan een aanvulling zijn op het programma voor therapeutische cannabis dat sinds 2017 in Duitsland bestaat.

Ten slotte kwam Italië, het buurland van Malta, ook dicht bij de legalisering van wietgebruik. Dit gebeurde in 2021, via een referendum voor legalisatie, dat op 22 januari 2022 aan het Italiaanse Hooggerechtshof werd voorgelegd. Op 16 februari werd het door het Constitutionele Hof echter niet-ontvankelijk verklaard.

Malta: de eerste van vele Europese landen die voor legalisatie gaan?

Hoe zal het besluit van Malta om recreatieve wiet te legaliseren de rest van Europa beïnvloeden? Dat moeten we nog even afwachten. Voor veel overheden is legalisatie echter een veelbesproken onderwerp. De verwachting is dan ook dat landen als Luxemburg, Duitsland en Italië hun ogen op Malta gericht zullen houden om te kijken hoe de legalisatie uitpakt.